a także dwóch niewielkich kompozycji wykonanych w monachijskiej pracowni Mäyera w 1898 roku.

Historia

Kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny zlokalizowany jest w zachodniej części staromiejskiego rynku. Pierwsza informacja o dobrodzieńskiej świątyni pochodzi z 1279 r. Powstanie kościoła parafialnego odnotowano już w 1311 roku. Pierwotnie drewniana budowla uległa zniszczeniu w pożarze w 1846 roku. W latach 1850-55 wzniesiono nowy kościół w stylu neoromańskim, z półkoliście zamkniętymi otworami okiennymi i drzwiowymi oraz ośmioboczną w górnej partii wieżą. Obecnie budowla pozbawiona jest wyraźnych cech stylowych, posiada jedynie elementy neoromańskie, w postaci portalu głównego i fryzu arkadkowego na elewacjach.

Opis

Kościół jest orientowany. Zaprojektowany na rzucie prostokąta z wieżą występującą nieco przed fasadę i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Do prezbiterium przylegają dwie prostokątne, dwukondygnacyjne przybudówki: od południa zakrystia, od północy składzik. Pod przybudówkami i zachodnią częścią prezbiterium — piwnice, dostępne z zakrystii i składzika oraz z zewnątrz. Kościół jest murowany, posadowiony na kamiennych fundamentach. Ściany o różnej grubości wykonane są z cegły pełnej, ceramicznej, na zaprawie wapiennej. Wszystkie elewacje otynkowano na gładko, cokół do wysokości około 0,5 m obłożony okładziną klinkierową. Na elewacjach podział ramowy, z pionowymi prostymi lizenami, a także fryzem arkadkowym. Górna część okien zdobiona opaskami z uskokiem, z wyodrębnionym łukiem. Gzyms koronujący o delikatnym profilu. Nawa i prezbiterium kryte wspólnym, niskim dachem dwuspadowym, niska absyda - trójpołaciowym, odrębnym. Wieża nakryta dachem namiotowym, zwieńczonym kulą z krzyżem. Więźba drewniana o konstrukcji wieszarowej. Wnętrze zróżnicowane pod względem rozwiązań sklepień. Sklepienia krzyżowe zastosowano w środkowej części kruchty. Sklepienia kolebkowe znajdują się nad kryptami. Bardziej skomplikowane sklepienie można podziwiać we wschodniej części: składa się ono z przecinających się kolebek, wyprowadzonych z rzutu 1/2 ośmioboku. Nad nawami umieszczony jest płaski strop trójprzęsłowy, z pozornymi kasetonami. W drugiej kondygnacji wnętrza empory: od północy otwarta arkadą na prezbiterium, od południa zamurowana. Do głównego wejścia prowadzą pokryte okładziną granitową schody. W półkoliście sklepionym, fazowanym ościeżu zamontowano dwuskrzydłowe drzwi o prostokątnym kształcie, które uzupełnia półkoliste nadświetle. Po bokach umieszczono dwa mniejsze wejścia. We wnętrzu przeważa oszczędny wystrój. Wszystkie ściany są pomalowane na biało, pozbawione dekoracyjnych elementów Jedynym detalem architektonicznym zdobiącym wnętrze, jest biegnący równolegle w nawie i prezbiterium profilowany gzyms. Na emporę wiodą drewniane schody z pełną płycinową balustradą dekorującą chór muzyczny, natomiast do składzika prowadzą zabiegowe, konstrukcji policzkowej. Elementami wyposażenia są stacje Męki Pańskiej z XVIII wieku, figury Św., Apolonii, Barbary i Jana Chrzciciela z XVII wieku. Obraz olejny Josepha Fahnrotha. Witraże z 1898 i 1934 roku.

Obraz Marii Magdaleny

W latach 70. XIX wieku do ołtarza w nowym kościele został zamówiony obraz z przedstawieniem patronki świątyni św. Marii Magdaleny. Sam ołtarz w latach powojennych został rozebrany, a obraz oprawiony w prostą, drewnianą ramę i pozostawiony w prezbiterium. W centrum kompozycji obrazu znajduje się postać klęczącej Marii Magdaleny. Święta, wpatrzona w wyrastający z drzewka krzyż, została ukazana w jasnych szatach, z aureolą na głowie oraz atrybutami. Oświetla ją łagodne światło, którego źródło znajduje się poza obrazem. Większa część tła obrazu wypełnia skalisty pejzaż. Czaszka oraz naczynie na oleje i wonności przypominały o pokutniczym życiu św. Marii Magdaleny i obmyciu przez nią nóg Chrystusowi, ale zestawienie tych rekwizytów może mieć także inny, symboliczny wymiar. Jezus został ukrzyżowany na Golgocie, nazywanym miejscem czaszki. Jest to jednak miejsce znaczące, bo według legendy tam właśnie spoczęły kości Adama, pierwszego człowieka. Ten motyw był wykorzystywany w sztuce, często malowano pod krzyżem czaszkę Adama. W inny sposób nawiązuje do tego motyw drzewa życia. Drzewko, które przeistacza się w krucyfiks, może też być symbolem życia, zmartwychwstania Chrystusa. Obraz Fahnrotha jest pełen ukrytych symboli i znaczeń. Podobne przedstawienie św. Marii Magdaleny na terenie Opolszczyzny, które powstało w pracowni Josepha Fahnrotha, znajduje się w kościele parafialnym w Jasionej.

Zabytek dostępny.

Oprac. Magdalena Urbaniak, OT NID w Opolu, 17-05-2017 r.