kościół parafialny pw. św. Klary - Zabytek.pl
Adres
Dobra
Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. łobeski, gm. Dobra - miasto
Historia
W okresie średniowiecza Dobra Nowogardzka była miastem prywatnym - należała początkowo do rodziny von Fürstenberg, a później - aż do 1808 r. - von Dewitz. Do właścicieli miasta należało również prawo patronatu nad kościołem. Jego prezbiterium wraz z zakrystią wybudowano w 1. poł. XV w. Na przełomie XV i XVI w. powstał korpus nawowy, a w XVI w. kaplica przy prezbiterium wraz z emporą kolatorską. Od czasów Reformacji, tj. od lat 30. XVI w. kościół służył protestantom. W 1596 r. powstała późnorenesansowa ambona i chrzcielnica. W 1614 r. Zofia von Dewitz ufundowała późnorenesansowy ołtarz. W 1742 r. zbudowano ryglowe zwieńczenie wieży. W latach 1819, 1840, 1842 przeprowadzono kolejne remonty kościoła. W 1897 r. na miejsce starej, będącej w złym stanie wieży wybudowano nową, neogotycką. W latach 1897-1898 przeprowadzono gruntowna restauracje świątyni według projektu kościelnego mistrza budowlanego Prüfera. Ściany wnętrza ozdobiono wówczas polichromią o motywach geometrycznych i roślinnych. W 1945 r. kościół został przejęty i poświęcony przez katolików. W 1959 r. przeprowadzono remont połączony z adaptacją do katolickiej liturgii.
Opis
Kościół usytuowany w północno-zachodniej części miasta. Orientowany, późnogotycki z neogotycką wieżą. Trójnawowa, czteroprzęsłowa hala z dwuprzęsłowym, trójboczne zamkniętym prezbiterium, kaplicą od południa i zakrystią od północy, dużą prostokątna kaplicą po południowej stronie korpusu nawowego i kwadratową w rzucie wieżą od zachodu. Wieża wysoka, wysmukła, o prostopadłościennym trzonie zwieńczonym w dwóch najwyższych kondygnacjach narożnymi wieżyczkami-pinaklami. Zwieńczenie wieży ośmioboczne ze spiczastym, ostrosłupowym hełmem i krzyżem. Korpus nawowy oraz kaplica po jego południowej stronie nakryte wysokimi dwuspadowymi dachami, prezbiterium oraz przylegająca do niego kaplica i zakrystia - wspólnym dachem dwuspadowym o trzech dodatkowych połaciach nad apsydą ołtarzową. Kościół murowany, z cegły gotyckiej w wątku gotyckim, wieża z cegły fabrycznej w mniejszym formacie. Dach pokryty dachówką-karpiówką, hełm wieży - blachą. Zamknięcie prezbiterium oraz ściany wieży i naw bocznych - oszkarpowane, przeprute oknami ostrołukowymi z ceglanym laskowaniem. Korpus nawowy i kaplica południowa zwieńczone szczytami o ostrołukowych blendach. Elewacje trzonu wieży z wydzielonym cokołem i dolną kondygnacją, na wysokości dwóch wyższych kondygnacji podzielone wysokimi, ostrołukowymi blendami, zwieńczone fryzem ceglanym o motywie czwórliścia. Górna kondygnacja trzonu wyodrębniona uskokiem i galeryjką z narożnymi wieżyczkami, przepruta otworami dzwonnymi o uskokowych ościeżach, zwieńczona tarczami zegarowymi i narożnymi pinaklami. W ośmiobocznym zwieńczeniu rozmieszczone cztery wąskie otwory dzwonne. Główny portal wejściowy neogotycki o uskokowych ościeżach. Wnętrze korpusu nawowego podzielone ośmiobocznymi filarami. Nawa środkowa nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, nawy boczne - sklepieniami krzyżowymi. Przy ścianie zachodniej drewniany neogotycki chór muzyczny. Prezbiterium oddzielone szerokim łukiem tęczowym, profilowanym ceglanymi kształtkami, nakryte sklepieniem gwiaździstym. Nad wnętrzem dużej kaplicy przy nawie południowej dwa przęsła sklepienia kryształowego, zakrystia nakryta sklepieniem gwiaździstym. Kaplica przy prezbiterium dwukondygnacyjna, z emporą kolatorską na górnej kondygnacji, nakryta sklepieniem krzyżowym. W kościele zachowane bardzo bogate późnorenesansowe wyposażenie - snycerski, polichromowany i złocony ołtarz ze sceną Ukrzyżowania z 1614 r., wykonana w tej samej technice ambona z 1596 r., chrzcielnica, przedpiersie empory kolatorskiej, organy o neogotyckim prospekcie oraz rozmieszczone na ścianach prezbiterium dwie renesansowe płyty nagrobne - kanclerza Jobsta von Dewitz zm. w 1542 r. i jego żony Otilie von Arnim zm. w 1576 r. oraz Wolfa von Borcki jego żony Jutty von Putbus zm. w 1576 r.
Obiekt dostępny po uprzednim zgłoszeniu do ks., proboszcza.
Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 20.09.2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.114639, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.407390