Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


budynek mieszkalny przełom XVII/XVIII w. Dobra

Adres
Dobra, Kościuszki 4

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. łobeski, gm. Dobra - miasto

Jeden z najstarszych (kon.XVII w.) ryglowych domów mieszkalnych na Pomorzu Zachodnim.

Budynek wąskofrontowy z przejazdem bramnym, o oryginalnej formie architektonicznej oraz ryglowej konstrukcji ścian z elementami snycerki.

Historia

Dom został wybudowany w 1695 r., o czym świadczy inskrypcja na belce ściany frontowej [… ANNO 1695 DEN 20 MAY]. Datowanie potwierdza wąskofrontowa forma architektoniczna z asymetrycznym dachem oraz elementy drewnianego szkieletu konstrukcyjnego. Obiekt wzniesiono w okresie odbudowy miasta po zniszczeniach wojny 30-letniej. Brak informacji o pierwotnych właścicielach czy budowniczych. Typ budynku i skala działki wskazuje, że była to nieruchomość o charakterze rzemieślniczym lub rolniczo-rzemieślniczym. W kon. XIX w. przemurowano ścianę tylną oraz wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. Po 1945 r. budynek został przejęty przez Skarbu Państwa, zaadaptowany na cztery mieszkalnia komunalne. W latach 1978-1979 remontowany i rewaloryzowany przez Pracownie Konserwacji Zabytków, z przeznaczeniem na Urząd Stanu Cywilnego. Od 1995 r. stanowi własność prywatną i pełni funkcję mieszkalno-restauracyjną (pensjonat „Taber”).

Opis

Dom jest zlokalizowany pośrodku starego miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie rynku, w zwartej zabudowie południowej pierzei ul. Kościuszki. Budynek o jednorodnej formie architektonicznej (w typie niewielkiej kamieniczki) i pierwotnym wystroju elewacji, opartym na ryglowej konstrukcji ścian. Dom wzniesiony został na planie prostokąta o wymiarach 12 x 13,2 m, frontem zwrócony na płn.-wschód, z dwoma wejściami w ścianach szczytowych. Jest to budynek dwubryłowy, złożony z dwukondygnacyjnego korpusu i parterowego przejazdu bramnego; całość nakryta asymetrycznym dachem dwuspadowym. Ściany obwodowe wykonane są w konstrukcji ryglowej, z ceglanym (wtórnym) wypełnieniem pól międzyryglowych; ściana południowa (tylna) zrekonstruowana. Drewniany szkielet składa się z rytmicznie rozmieszczonych słupów, osadzonych dołem w podwalinach, spiętych od góry oczepami, połączonych dwoma (na paterze) i jednym (na piętrze) poziomem rygli; przy narożnikach wzmocniony ukośnymi zastrzałami. Ściany wewnętrzne częściowo zachowały oryginalną konstrukcję ryglową. Stropy drewniane, belkowe nagie z deskową powałą oraz przyściennymi mieczami. Więźba dachowa drewniana, o konstrukcji krokwiowo-jętkowej, z dwoma poziomami jętek i pojedynczą podporą stolcową. Dach kryty ceramiczną dachówką karpiówką, ułożoną „w koronkę”. Elewacje o pierwotnej kompozycji i arytmicznych podziałach osiowych, podzielone rysunkiem czarno-białej kratownicy ścian ryglowych. Fasada w przyziemiu pięcioosiowa (z przyszczytowym przejazdem bramnym), czteroosiowa na II kondygnacji, akcentowana stylizowanymi formami stolarki okiennej (z okiennicami) i drzwiowej oraz profilowaną belką z inskrypcją: SOLI DEO GLORIA. MENSCH SIEG BEY GOTT IN GNADEN, SOLDEN HAT KEIN MENSCH IHRE SCHADEN. ANNO 1695 DEN 20 MAY. Elewacja tylna trzyosiowa, rytmiczna, bezstylowa. Wnętrze w układzie dwutraktowym z przyszczytowym przejazdem bramnym oraz wtórnymi podziałami dostosowanymi do nowej funkcji obiektu.

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz. Wnętrze dostępne w godzinach działalności restauracji.

Oprac. Waldemar Witek, OT NID Szczecin, 13.07.2015 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  szachulcowe

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.114629, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.409298