Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

willa, ob. ratusz - Zabytek.pl

willa, ob. ratusz


willa 1905 r. Dębno

Adres
Dębno, Marszałka Józefa Piłsudskiego 5

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. myśliborski, gm. Dębno - miasto

Charakterystyczna dla dawnego Dębna eklektyczna willa fabrykancka z początku XX w.Zachowana w dobrym stanie wraz z cennymi elementami wystrojem wnętrz.

Historia

Willa wzniesiona została w 1905 r. jako rezydencja Kurta Neumanna - jednego z dwóch synów Juliusa Neumanna - właściciela drukarni w Dębnie. Powstała w czasie gdy ówczesna Friedrichstrasse (obecnie ul. J. Piłsudskiego) zyskała na znaczeniu, prowadząc od głównej ulicy miasta (obecnie A. Mickiewicza) do przedłużonej wówczas obecnej ul. J. Słowackiego, łączącej dworzec kolejowy z Przedmieściem Kostrzyńskim.

Po 1945 r. willa przejęta została na siedzibę władz ówczesnego powiatu chojeńskiego, przeniesioną do Dębna na skutek niemal całkowitego zniszczenia Chojny podczas 2. wojny światowej. . W 1. połowie lat 70. XX w. do tylnej elewacji willi dostawiono nową część. W 1975 r. w wyniku reformy administracyjnej powiat chojeński zlikwidowano, a willa została przekazana władzom miasta i gminy, które przeprowadziły się tu z dotychczasowej siedziby przy ul. Mickiewicza 32. W 1997 r. wykonany został gruntowny remont budynku. Odnowiono elewacje i wnętrze, którego adaptację wykonano według projektu artysty plastyka Zdzisława Mleczaka z Gorzowa.

Opis

Willa fabrykanta Kurta Neumanna położona jest w XIX-wiecznym centrum Dębna, na południe od obecnej ul. Mickiewicza, prowadzącej ze starej części miasta w kierunku wschodnim. Usytuowana po wschodniej stronie ul. Piłsudskiego, łączącej wspomnianą ul. Mickiewicza z ul. Słowackiego, biegnącą od dworca kolejowego do Przedmieścia Kostrzyńskiego, wychodzi elewacją frontową ku zachodowi. Od wschodu ze starym korpusem willi łączy się nowe skrzydło dobudowane w latach 70. XX w. Teren wokół budynku jest obecnie nie ogrodzony, porośnięty pojedynczymi drzewami. Od frontu znajduje się niewielka współczesna fontanna o okrągłym basenie.

Eklektyczna willa o formach zbliżonych do tzw. renesansu niemieckiego, założona została na nieregularnym rzucie zbliżonym do kwadratu. Od strony ulicy usytuowany jest trójbocznie zamknięty ryzalit, w północnej elewacji bocznej - ryzalit mieszczący klatkę schodową, od wschodu, w dawnej elewacji tylnej - kolejny ryzalit, do którego dobudowano nowe skrzydło. Jednopiętrowy podpiwniczony budynek z poddaszem nakryty jest niskim dachem łamanym z lukarnami o dwuspadowych daszkach. Frontowa połać dachu zwieńczona została niską, metalowa balustradką. Dominantę silnie rozczłonkowanej bryły stanowi wieńcząca frontowy ryzalit wieloboczna kopuła z czworoboczną latarnią o półkoliście zamkniętych prześwitach. W dolnej części kopuły umieszczono świetlik w formie „wolego oka”.

Willa jest budynkiem murowanym z cegły i otynkowanym, dachy i hełm wieży pokryte są blachą cynkową.

Elewacje willi - podobnie jak jej bryła - pozbawione są symetrii. Podzielone gzymsami - cokołowym i kordonowym oraz parapetowymi na każdej z kondygnacji, zwieńczone zostały niezbyt wydatnym gzymsem koronującym z kroksztynami. Partię cokołową budynku oraz jego narożniki wyodrębniono boniowaniem. Otwory okienne są zróżnicowane pod względem wielkości i formy, w elewacji frontowej trójdzielne, w bocznych ścianach ryzalitu jednodzielne, w pozostałych elewacjach dwu- i jednodzielne. Niektóre okna parteru - dwa w elewacji frontowej i dwa w południowej elewacji bocznej - zamknięte zostały łukami pełnymi, otwory piwnic - łukami odcinkowymi. Okna ujęte są plastycznymi opaskami z imitacją ciosów na narożnikach i w przedłużeniu ślemion. W otworach półkoliście zamkniętych łuki podkreślone zostały klińcami z wyodrębnionym kluczem. Pary okien elewacji frontowej i południowej elewacji bocznej rozdzielone są kolumienkami. W fasadzie z trójbocznym ryzalitem z lewej (północnej) strony oraz cofniętymi partiami bocznymi znajduje się główne wejście do budynku usytuowane przy narożniku, na lewo od ryzalitu. Dwuosiowy ryzalit elewacji północnej zwieńczony jest wolutowym szczytem. Układ wnętrz zbliżony jest do trójtraktowego z położonym centralnie hallem na każdej kondygnacji i z reprezentacyjną, trójbiegową klatką schodową położoną w obrębie ryzalitu elewacji północnej. Na parterze największy pokój położony jest w obrębie trójbocznie zamkniętego ryzalitu frontowego. Na piętrze analogiczne pomieszczenie połączono z sąsiednim pokojem, tworząc jedno duże wnętrze służące jako sala obrad. Z dawnego wystroju wnętrz przetrwały witraże okien na klatce schodowej - neorokokowe z dekoracją ornamentalną i motywem ptaków, dwa zachowane w całości, dwa - niekompletne.

Zabytek dostępny w godzinach pracy urzędu.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 22.10.2014 r.

Rodzaj: willa

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.110635, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.415721