Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół d. cerkwi greckokatolickiej - Zabytek.pl

zespół d. cerkwi greckokatolickiej


cerkiew 1906 r. Dąbrowica

Adres
Dąbrowica, 102

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. leżajski, gm. Kuryłówka

Przykład murowanego budownictwa cerkiewnego, powstałego w wyniku poszukiwań stylu narodowego przez architektów ukraińskich w oparciu o wzorce klasyczne.

Cerkiew zaprojektowana przez uznanego architekta Wasyla Nahirnego. Jedna z atrakcyjniejszych architektonicznie i krajobrazowo realizacji tego architekta wśród znajdujących się na terenie woj. podkarpackiego.

Historia

Zespół powstał ok. 1906 r. na miejscu starszego cerkwiska. Wcześniejszą drewnianą cerkiew wybudowano w latach 1664-1667. Obecna, wzniesiona została wg projektu Wasyla Nahirnego w 1906 r., i zapewne z tego czasu pochodzi także dzwonnica i ogrodzenie. Od 12 lutego 1948 r. świątynią administrują księża z pobliskiej Kolonii Polskiej, a cerkiew staje się kościołem fil. pw. św. Michała Archanioła. Cerkiew remontowana w 1967 i 1972 r. Gruntowny remont przeprowadzono w latach 1998-2003, podczas którego m.in. zbito i założono nowe tynki zewnętrze i wewnętrzne, wymieniono okna w kopule oraz orynnowanie.

Opis

Zespół cerkwi zlokalizowany we wschodniej części wsi, na północny-zachód od skrzyżowania dróg przechodzących przez miejscowość. Usytuowany na niewielkim wzniesieniu okolonym ogrodzeniem w formie muru, spełniającym także funkcję muru oporowego. Wejście na teren zespołu od zach. przez bramę i dwie boczne bramki oraz przez bramkę wschodnią. W ciągu muru, na pn. od głównej bramy wybudowana dzwonnica. Na północ od prezbiterium cerkwi nagrobek miejscowego parocha Mikołaja Dobczyńskiego (zm. 22-06-1944 r.).

Cerkiew neoklasycystyczna, murowana z cegły, orientowana, wybudowana na planie krzyża łacińskiego z dwoma pomieszczeniami pomocniczymi po obu stronach prezbiterium. Jest budowlą jednonawową, z transeptem oraz prezbiterium zakończonym półkoliście. Wysoką bryłę krzyżowego korpusu cerkwi zdominowała kopuła umieszona na wyniosłym tamburze przeprutym oknami. Elewacje cerkwi obwiedzione są wysokim, kamiennym cokołem, dekorowane pilastrami i uproszczonym belkowaniem z tryglifami. Główny akcent architekt postawił na wystrój elewacji frontowej zrealizowanej w formie monumentalnego portyku kolumnowego. Dwie pary kolumn portyku umieszczone na wysokich postumentach podtrzymują tympanon z inskrypcją: 1906. / СЪ НАМИ БОГЪ ! Wnętrze cerkwi ma skromny wystrój architektoniczny w postaci pilastrów w miejscu skrzyżowania nawy i transeptu, fryzu meandrowego w górnej partii ścian oraz wydatnego belkowania u podstawy bębna kopuły. W dużym stopniu zachowało się oryginalne wyposażenie gr.-kat. świątyni, które powstało po jej wybudowaniu. Stolarską strukturę elementów wyposażenia: ikonostasu, prestołu, dwóch ołtarzy bocznych, konfesjonałów wykonał Edward Toth, który wg miejscowych przekazów został specjalnie w tym celu sprowadzony przez kolatorów - Czartoryskich z Sieniawy i osiadł w Dąbrowicy.

Dzwonnica architektoniczna, murowana z cegły, trójarkadowa z małym składzikiem w partii wysokiego cokołu.

Ogrodzenie w formie muru wybudowanego z cegły i kamienia, wzmocnionego masywnymi szkarpami.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Bartosz Podubny, OT NID w Rzeszowie, 19.08.2014 r.