Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół pałacowo-ogrodowy - Zabytek.pl

zespół pałacowo-ogrodowy


pałac XIX w. Ciechanowiec

Adres
Ciechanowiec

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. wysokomazowiecki, gm. Ciechanowiec - miasto

Dobrze zachowany zespół rezydencjonalny połączony z częścią folwarczną, jeden z niewielu na tych terenach.

Założony przez zasłużoną dla Podlasia rodzinę Starzeńskich. Oprócz wartości historycznych i architektonicznych odznacza się dużymi walorami krajobrazowymi. W jego kompozycję bardzo dobrze wpisują się translokowane z okolicy obiekty należące skansenu oraz zaaranżowana wokół nich zieleń.

Historia

Folwark Nowy Dwór (zwany od poł. XIX w. Nowodworami) istniał co najmniej od poł. XV wieku. W tym okresie był ośrodkiem prawobrzeżnej części dóbr ciechanowieckich, należącej do rodu Ciechanowieckich h. Dąbrowa. W 1. poł. XVI w. Nowy Dwór odziedziczyli Ciciborscy i Świejkowie; w XVII stuleciu należał do Kiszków, a następnie Jabłonowskich. W 1703 r. wzmiankowany drewniany dwór, w 1815 r. na miejscu obecnego pałacu stał już dwór murowany. Od 1806 r. Nowy Dwór był własnością Antoniego Szczuki, który sprzedał go w 1854 r. rodzinie Starzeńskich. W 3. ćw. XIX w. założono park krajobrazowy, ok. 1860 r. zbudowano oficynę, w 1866 r. stajnię i wozownię. Obecny pałac wzniesiony został ok. 1875 r. wg projektu Juliana Ankiewicza, ukończony lub powiększony ok. 1879 roku. W 1941 r. spalony. Po odbudowie (1966-69) siedziba Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka. Na terenie parku założono skansen ludowego budownictwa drewnianego.

Opis

Zespół usytuowany w północno-zachodniej części miejscowości, na zachachodnim brzegu Nurca, u ujścia rzeki Ralki. Styl pałacu i oficyny: neorenesansowy, styl parku: krajobrazowy. Powierzchnia zespołu ok. 25 ha. Ośrodkiem zespołu jest murowany pałac usytuowany na osi północny-zachód - południowy-wschód, położony na wzniesieniu nad doliną rzeki Ralki, otoczony parkiem. Zbudowany na rzucie zbliżonym do litery E, o nieregularnej bryle, z tarasem w elewacji tylnej i półkolista oranżerią w elewacji południowej. Przed pałacem umiejscowiony jest okrągły gazon, na który wychodzi aleja biegnąca od ul. Czyżewskiej. Druga aleja, równoległa do ogrodzenia, wyznacza północno-zachodnią granicę parku. Za pałacem, w południowo-wschodniej części założenia znajduje się staw na rzece Ralce. Na jego południowym brzegu usytuowany jest drewniany młyn wodny z ok. 1850 r. Na południowy-zachód od pałacu stoi murowana oficyna w typie neorenesansowej willi włoskiej wraz z dziedzińcem otoczonym murem z narożnymi basztami oraz murowana stajnia założona na rzucie litery U. Naprzeciwko, po drugiej stronie gazonu stoi murowana wozownia (parterowa z poddaszem). W połudnowej i północnej części założenia ulokowane są drewniane budynki należące do skansenu, przeniesione z okolicznych miejscowości (m.in. dwór, kościół, wikarówka, chałupy, budynki gospodarcze oraz wiatrak). Z dawnego drzewostanu parkowego zachowało się po 1939 r. tylko kilkadziesiąt drzew, w tym 19 to pomniki przyrody.

Obiekt dostępny w godzinach funkcjonowania muzeum.

Oprac. Aneta Kułak, OT NID w Białymstoku, 03.11.2014 r.