Stanowiska te są bezcennym źródłem do poznania najstarszych dziejów miasta.

Usytuowanie i opis

Grodzisko i osady znajdują się na terenie parku miejskiego im. Jana Henryka Dąbrowskiego. Położone są na wzniesieniu zwanym Farską Górą na wysokiej krawędzi doliny Łydyni. Osady położone są po północnej i wschodniej stronie grodziska. Znajduje się na terenie parku miejskiego w pobliżu kościoła farnego. Najlepiej podziwiać je od strony zachodniej.

Ze względu na położenie w obrębie miasta grodzisko o kształcie ściętego stożka niszczone było na przestrzeni wieków głównie przez zabudowę miejską i kościelną. Wał obronny w kształcie podkowy został ścięty podczas budowy dzwonnicy pod koniec XIX w. Grodzisko przecięte też zostało rowami strzeleckimi z I i II wojny światowej. Pomimo tego że zachodnia część stanowiska została zniszczona podczas zakładania parku miejskiego, zachowana do dzisiaj część wschodnia pozwala uzmysłowić sobie imponujący wygląd wczesnośredniowiecznego grodu.

Historia

Istnienie miejscowości o nazwie Cechonow poświadczone jest dla roku 1065 (Codex Dimplomaticus). Od 1254 roku w źródłach wymieniany jest kasztelan książęcy rezydujący w ciechanowskim grodzie. W 1337 r. osada i gród na Farskiej Górze zostały spalone podczas najazdu Litwinów. W dokumentach średniowiecznych podgrodzie północne nazywane było Rolą Zduńską, wschodnie - po prostu Podgrodziem.

Stan i wyniki badań

Grodzisko na Farskiej Górze znane było już na początku XX wieku. W latach 20-tych zostało przebadane powierzchniowo przez R. Jakimowicza. Archeologiczne badania sondażowe przeprowadzono dwukrotnie. W roku 1966 kierowała nimi Irena Górska, osiem lat później - Zofia Radzikowska.

W trakcie badań natrafiono na ok. 2,5 - 3 m nawarstwień kulturowych - warstw ziemnych, które powstawały powoli w trakcie codziennego użytkowania grodu we wczesnym i późnym średniowieczu oraz nawiezionych przy okazji wyrównywania terenu np. przed rozpoczęciem budowy. Odsłonięto także kamienny płaszcz wału wykonany z głazów narzutowych oraz zwęglone resztki drewnianych elementów konstrukcyjnych. Znaleziono m.in. liczne fragmenty naczyń glinianych, gwiaździste ostrogi, szklany paciorek, sierp żelazny, fragment kowadełka jubilerskiego, stopione kubki cynowe.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Agnieszka Oniszczuk, OT NID w Warszawie, 30.10.2014 r.