Zachował niezmienioną formę barokową i oryginalny wystrój wnętrz z XVIII.

Historia

Pierwsza wzmianka o Ciążeniu pochodzi z 1251. Przed 1260 Przemysł I nadał wieś w posiadanie biskupstwu poznańskiemu. W 1504 biskupi otrzymali przywilej na założenie miasta, lecz do lokacji nie dochodzi, ze względu na konkurencję niedalekich Pyzdr. W 1818 wieś skonfiskowana przez władze carskie i przekazana hrabiemu Wacławowi Gutakowskiemu, adiutantowi cara Aleksandra I. W ręku rodziny Gutakowskich pozostawał do 1860 r. Następnie był w rękach Golczów, Dąbskich, Zakrzewskich, Gerliczów. W 1924 r. majątek przeszedł na rzecz skarbu państwa. Parafię w Ciążeniu erygowano przed 1260 rokiem. Obecny kościół wzniesiono w 1535 roku z fundacji bpa Jana Latalskiego. Został on odnowiony w 1622 r. Pierwotnie gotycki został przebudowany w 1760 roku w stylu barokowym staraniem bpa Teodora Czartoryskiego. Dodano wówczas dwie symetrycznie usytuowane po bokach nawy kaplice oraz wieżę na osi od strony zachodniej. W 1986 r. odmalowano wnętrza, w 1987 r. wymieniono tynki zewnętrzne a w 1991 r. przeprowadzono konserwację dachu i naprawę hełmu wieży.

Opis

Ciążeń to duża wieś położona ok. 7 km od Lądu, przy trasie Golina-Pyzdry. Kościół usytuowany jest na wzniesieniu w centralnej części wsi, pomiędzy drogą a rzeką Wartą, na otoczonym murem placu. Na południowy-zachód od kościoła znajduje się plebania.

Kościół św. Jana Chrzciciela jest budowlą orientowaną, jednonawową z krótkim prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Po bokach przylegają do nawy dwie kaplice, tworzące ramiona transeptu, przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia. Dwuprzęsłowa nawa sklepiona jest kolebkowo, kaplice przykryte są sklepieniem żaglowym a prezbiterium stropem. We wnętrzu prawie jednorodne wyposażenie z XVIII w. - ołtarz główny i cztery boczne z ornamentami rokokowymi, rokokowa ambona i dwa konfesjonały oraz późnobarokowa chrzcielnica. Na uwagę zasługuje późnorenesansowy, bogato rzeźbiony tron biskupi z pocz. XVII w. oraz obraz Adoracji Matki Boskiej Szkaplerznej przez dostojników duchownych i świeckich z ok. 1650 r. Wśród dostojników adorujących Matkę Boską przedstawiono prawdopodobnie króla Jana Kazimierza.

Elewacja frontowa jednoosiowa z dwukondygnacjową wieżą. Ozdobiona na każdej kondygnacji gzymsami i pilastrami ujmującymi naroża oraz otworami okiennymi w zamknięciach łuku odcinkowego i pełnego. Elewacje boczne (północna i południowa) zwieńczone gzymsem koronującym. Okna o łukach pełnych w opaskach z kluczem. Ściany szczytowe kaplic ozdobione w narożach lizenami i szczytami wolutowymi.

Kościół nakryty jest dachem dwuspadowym pokrytym blachą, wieża zwieńczona barokowym hełmem z latarnią. Mur, otaczający plac kościelny w kształcie nieregularnego czworoboku, powstał w 2 poł. XIX w. w stylu neobarokowym. Od strony północnej usytuowana jest brama wjazdowa z dwoma furtkami po bokach. W narożniku pd.-zach. furtka, zwieńczona daszkiem z krzyżem, prowadząca do plebanii. Druga furtka w narożniku pd.-wsch. W narożniku pn.-wsch. w bieg muru włączona została trójarkadowa dzwonnica, pierwotnie wolnostojąca. Dzwonnicę ozdabiają dekoracje porządku architektonicznego w formie pilastrów, przykryta jest daszkiem dwuspadowym, na którym pośrodku znajduje się miejsce na sygnaturkę. Barokowa plebania z dachem mansardowym pochodzi z przełomu XVIII i XIX w.

Dostępny z zewnątrz. Porządek Mszy św.: niedziele: 8.00, 9.40, 11.30, dni powszednie: czas letni: 18.00; czas zimowy: 17.00, święta zniesione: 9.40, 18.00; czas zimowy: 17.00.

oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 17-10-2015 r.