Zabytek charakterystyczny dla dzwonnic-wież obronnych funkcjonujących przy świątyniach obronnych Kościoła łacińskiego i Cerkwi prawosławnej typowych dla obszaru ziem czerwonoruskich.

Historia

Dzwonnica została wzniesiona zapewne w XVII w. przy cerkwi prawosławnej w Torkach k. Przemyśla. Tak wczesną chronologię powstania obiektu potwierdza jej archaiczna forma i złożony system konstrukcji. W pierwszych kilkudziesięciu latach istnienia dzwonnicy pełniła ona rolę budowli, która wzmacniała obronność zespołu cerkiewnego w Torkach. W 1992 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu podjął decyzję o przeniesieniu dzwonnicy z Torek do Chotyńca. W 1993 r. po jej rozebraniu dzwonnica została przewieziona do Chotyńca, gdzie stanęła obok tamtejszej cerkwi p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny na miejscu nieistniejącej drewnianej dzwonnicy. Obecnie dzwonnica pełni funkcje kultowe jako element i część miejscowego zespołu cerkiewnego.

Opis

Dzwonnica położona jest we wschodniej części wsi przy cerkwi pw. Narodzenia Najświętszej Matki Panny. Do 1993 r. obiekt znajdował się przy cerkwi w Torkach, pełniąc obok funkcji kultowych również rolę budowli obronnej z której dawano sygnały o zbliżającym się zagrożeniu napaścią oddziałów nieprzyjacielskich. Drewniana dzwonnica o wysokości 12,30 m została wzniesiona na planie zbliżonym do kwadratu w konstrukcji słupowo-ramowej. Narożne słupy są usztywnione tzw. krzyżami św. Andrzeja. Budynek posiada jednorodną bryłę charakterystyczną dla dawnych dzwonnic-baszt obronnych wznoszonych w XVI i XVII w. Jej monumentalną formę podkreśla izbicowy schemat budowli i pochyłość ścian, które są szersze u dołu. Obiekt posiada dwie kondygnacje, z których górną tworzy izbica z otwartą galerią. Budowla nakryta jest ostrosłupowym hełmem pobitym gontem. Ściany poniżej izbicy pokryte są gontem, a izbica oszalowana jest pionowo deskami ozdobnie zaokrąglonymi u dołu. W elewacji frontowej nad wejściem do dzwonnicy od strony budynku cerkwi znajduje się dwuspadowy daszek wykonany z gontu. Podstawa dzwonnicy osadzona na betonowym fundamencie jest osłonięta daszkiem przypodwalinowym. Na izbicę prowadzą proste schody drabiniaste.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Andrzej Gliwa, OT NID w Rzeszowie, 20.10.2014 r.