Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół kościoła parafialnego pw. Wszystkich Świętych - Zabytek.pl

zespół kościoła parafialnego pw. Wszystkich Świętych


kościół 1907 r. Chorzelów

Adres
Chorzelów, 361

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. mielecki, gm. Mielec

Kościół prezentuje typową dla polskiej architektury sakralnej pocz.XX w.sylwetę i detal architektoniczny.

Charakterystyczna dla jego twórcy, wybitnego architekta Teodora Talowskiego, malownicza kombinacja form neoromańskich i neogotyckich decyduje o jego wysokiej wartości artystycznej.

Historia

Parafia w Chorzelowie istniała zapewne już w 2 poł. XIII w., przeniesiona została do Mielca w 1526 r. i powtórnie założona w 1854 r. Obecny kościół wybudowany został w latach 1905-1907 staraniem ówczesnego proboszcza ks. Stanisława Grochowskiego, wg projektu arch. Teodora Talowskiego. Po jego wybudowaniu rozebrano poprzednią, drewnianą świątynię z wieżą i murowaną kaplicą. W 1937 r. okna prezbiterium wyposażone zostały w witraże. W 1956 r. Ludwik Czajkowski wykonał we wnętrzu polichromię figuralną i ornamentalną. W 1978 r. pokryto dachy kościoła blachą miedzianą.

Opis

Zespół składający się z kościoła i ogrodzenia ulokowany jest w środkowej części wsi, przy skrzyżowaniu drogi z Mielca do Tarnobrzega z drogą lokalną, na terenie płaskim. Obejście kościoła wydzielone jest ogrodzeniem na obwodzie zbliżonym do owalu.

Kościół neogotycki, położony jest równoleżnikowo, z prezbiterium skierowanym na zachód. Wybudowany został jako trójnawowy, pseudobazylikowy z transeptem, na planie krzyża łacińskiego, z zamkniętym trójbocznie prezbiterium oraz z dwoma pomieszczeniami zakrystii po obu jego stronach. Do zakrystii pn. dobudowano ukośnie niewielką kruchtę. Trójprzęsłowe wnętrze korpusu nawowego poprzedzone jest przęsłem chóru i przedsionkiem w dolnej kondygnacji wieży pd. Nad nawą główną założono dach dwuspadowy przechodzący w wielospadowy na zamkniętym trójbocznie prezbiterium, nawy transeptu dachami trzyspadowymi, nawy boczne dachami pulpitowymi, zakrystie trzyspadowymi, kruchta dwuspadowym. Dominantę bryły kościoła, opiętej uskokowymi przyporami, stanowi strzelista wieża zwieńczona ostrosłupowym hełmem o formie iglicy zaakcentowanym trójkątnymi szczytami z rozetami i wieżowymi sterczynami w narożach. Góruje ona nad nawą główną, transeptem i prezbiterium, jednakowej wysokości. Dodatkowe akcenty stanowią: wieżyczka na sygnaturkę przekryta hełmem igłowym z ośmioma pinaklami umiejscowiona na skrzyżowaniu naw oraz wieżyczka od frontu, mieszcząca klatkę schodową na chór. Kościół wymurowano z cegły z użyciem kamienia, dachy pokryto blachą zakładkową. Elewacje ceglane, nietynkowane, wymurowane zostały z użyciem piaskowca, na kamiennym, lekko wysuniętym cokole, z ceglanym gzymsem koronującym z ząbkowaniem i płycinowym fryzem arkadkowym. Trzyosiowa elewacja frontowa z wejściem głównym na osi, podkreślonym obszernym maswerkiem powyżej kamiennego portalu, zdominowana jest trzykondygnacyjną wieżą, w której rozmieszczono:  triforium na parterze, zamknięty ostrołukowo otwór okienny, nad nim w kondygnacji piętra dwie blendy z wąskimi, szczelinowymi otworami, z akcentującym pinaklem w narożniku a w trzeciej kondygnacji biforium zwieńczone łukami ostrymi z dekoracją maswerkową w formie krzyża z figurą Chrystusa nadnaturalnej wielkości. Dopełnienie frontu stanowi niska wieżyczka, w dolnej kondygnacji o podstawie kwadratu, przechodząca w ośmioboczna powyżej, doświetlona wąskimi, szczelinowymi otworami. W elewacjach pn. i pd. rozmieszczono rytmicznie po trzy, zamknięte ostrołukowo okna w nawach bocznych, po jednym szerokim, ostrołukowym oknie z maswerkiem w ścianach transeptu oraz strzeliste, także zakończone lukiem ostrym okna prezbiterium. Wnętrze nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi ozdobione jest polichromią a w nim wyposażenie pochodzące w części z poprzedniej świątyni: ołtarze: barokowy ołtarz główny z ok. poł. XVII, odnowiony i uzupełniony ok. 1938 r., dwa barokowe ołtarze boczne z XVII w. i jeden późnobarokowy z ok. 1700 r. oraz klasycystyczna chrzcielnica z 1 poł. XIX w. , ambona neoromańska z 1939 r. i prospekt organowy z ok. 1700 r. W wieży kościelnej umieszczony jest gotycki dzwon z 1485 r.

Ogrodzenie wydzielające obejście kościoła składa się z betonowych, profilowanych słupów przekrytych prostą czapą, połączonych w przyziemiu belkami betonowej podmurówki, z wypełnieniami ze sztachet drewnianych, z trzema kutymi, ozdobnymi bramkami.

Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 09-02-2018 r.