Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół, ob. parafialny pw. św. Jana Chrzciciela i Szczepana - Zabytek.pl

kościół, ob. parafialny pw. św. Jana Chrzciciela i Szczepana


kościół XVIII w. Choroszcz

Adres
Choroszcz, Adama Mickiewicza 2

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. białostocki, gm. Choroszcz - miasto

Przykład architektury późnobarokowej z późniejszymi przekształceniami, o zwartej wyniosłej bryle, wzniesiony wg projektu Jana Henryka Klemma.

Przylegający do kościoła budynek klasztoru zbudowany na rzucie podkowy oraz barokowa kaplica cmentarna w narożniku ogrodzenia tworzą z nim zamkniętą całość. Kościół, kaplica i klasztor ufundowane przez Jana Klemensa Branickiego dla dominikanów sprowadzonych do Choroszczy w połowie XVII wieku.

Historia

pierwszy klasztor dla 12 dominikanów ufundował w 1654 r. Mikołaj Stefan Pac, kasztelan wileński, późniejszy biskup wileński, przy kościele wzniesionym przez swoich rodziców. W 1683 r. drewniany kościół zniszczył pożar. Następny kościół wraz z budynkami klasztornymi spłonął w 1704 roku. Nowy okres w dziejach miasta i konwentu dominikanów związany jest nabyciem dóbr choroskich przez Branickich. Jan Klemens Branicki ufundował murowany kościół wg projektu Jana Henryka Klemma, wzniesiony w latach 1753-1758, konsekrowany w 1770 r. przez bpa Ludwika Ignacego de Rancour. Rokokowy wystrój malarski wykonał nadworny malarz Branickiego - Antoni Herliczka. W 1832 r. nastąpiła kasata klasztoru, zakonnicy zostali wysiedleni do Różanegostoku, zaś kościół przejęli księża diecezjalni. W 1915 r. zniszczeniu uległa wieża kościoła. Podczas remontu w 1918 r. do jednonawowego korpusu kościoła dobudowano dwie nawy boczne; pierwotnie w miejscu nawy pd. znajdował się krużganek otwarty na dziedziniec klasztorny. W 1938 r. pożar spowodował zniszczenie wnętrza, ołtarzy i ambony, podczas II wojny światowej uszkodzona została wieża i dach. Odbudowany w latach 1946-1948; remontowany w latach 1966-1975. Remonty po 2000 r. miały na celu rekonstrukcję wystroju kościoła.

Opis

Kościół wraz z klasztorem zajmuje wsch. pierzeję rynku. Orientowany, o charakterze późnobarokowym, murowany, tynkowany. Pierwotnie jednonawowy, obecnie bazylikowy, z wydzielonym, zamkniętym prosto prezbiterium i wieżą ze ściętymi narożnikami, wysuniętą przed lico fasady od zachodu. Po obu stronach prezbiterium usytuowane parterowe zakrystie. Dwukondygnacyjna wieża na rzucie prostokąta ze ściętymi narożami, rozczłonkowana pilastrami i gzymsami, z trójkątnym frontonem od frontu. Otwory dzwonne prostokątne, zamknięte półkoliście. Kondygnacja górna zwieńczona półkoliście wygiętymi gzymsami, nakryta hełmem z okrągłymi lukarnami zwieńczonym żelaznym krzyżem. Nawa główna nakryta dachem dwuspadowym, nieco niższe prezbiterium dachem wielospadowym, zakrystie i nawy boczne dachami jednospadowymi. Korpus główny z prezbiterium zaakcentowanym uskokiem, z wyokrąglonymi narożnikami. Elewacje rozczłonkowane pilastrami, zwieńczone wydatnym, profilowanym gzymsem. Otwór wejściowy zamknięty półkoliście, otwory okienne prostokątne, zwieńczone łukiem odcinkowym, okna naw owalne. Elewacja nawy pd. przechodzi w ściankę parawanową, łączącą się z budynkiem klasztornym. Wnętrze trójnawowe przykryte kolebką z lunetami. Nawa główna wyokrąglona w narożnikach, otwarta na nawy boczne trzema parami półkoliście zamkniętych arkad. W części zach. chór muzyczny wsparty na trzech arkadach.

Zabytek dostępny.

Oprac. Joanna Kotyńska-Stetkiewicz, OT NID w Białymstoku, 08.10.2014 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.58037, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_BK.139659