Wewnątrz zespół renesansowych i wczesnobarokowych płyt nagrobnych i epitafiów.

Historia

Istnienie kościoła par. w Chmielowie zostało potwierdzone w 1353 roku. Obecny kościół wzniesiono ok. 1500 r. w stylu gotyckim. Od poł. XVI w. do 1653 r. był świątynią protestancką. Ok. l. 1670-1680 obiekt przebudowano w stylu wczesnobarokowym, zastępując polichromowanym stropem wcześniejsze dwuprzęsłowe sklepienie krzyżowe nawy. W 1728 r. wzniesiono barokową wieżę, dobudowano kruchtę południową i zakrystię (Martin Frantz Młodszy(?), zmieniono kształt otworów okiennych, elewacjom nadano nowy wystrój, a nawę przekryto stropem z fasetą o dekoracji geometrycznej. Wykonano wówczas także emporę organową, którą zmodernizowano następnie ok. 1880 r. w stylu neobarokowym. Świątynię remontowano ok. 1880 r., w latach 1960-1961 (posadzka, hełm) i 1993-1994 (remont elewacji i malowanie wnętrza) oraz w 2000 r. (nowa posadzka). Kościół jest otoczony cmentarzem - założonym ok. 1500 r., powiększonym między 1826 a 1936 rokiem. W 2000 r. w jego części południowej wzniesiono kaplicę pogrzebową. Parafia w Chmielowie istniała do pożaru plebanii w 1945 roku.

Opis

Kościół usytuowany w centrum wsi i otoczony cmentarzem, ograniczonym od zachodu i częściowo od południa tynkowanym murem kamiennym. Świątynia orientowana, murowana z kamienia i cegły, tynkowana, założona na planie prostokąta, z niższym, prosto zamkniętym prezbiterium. Czworoboczna wieża z kruchtą w przyziemiu, zwieńczona jednoprześwitowym, ozdobnym hełmem z chorągiewką, na której data „1728”. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia wzmocniona dwiema przyporami. Przy nawie od południa jest usytuowana niewielka kaplica z klatką schodową prowadzącą na emporę. Nawa i kaplica nakryte ceramicznymi dachami dwuspadowymi, prezbiterium - dachem trójspadowym, zakrystia - dachem pulpitowym. Elewacje świątyni dekorowane podziałami ramowymi. Wieża o bogatszym wystroju architektonicznym, z okazałymi obramieniami okiennymi, ujęta gzymsami i pilastrami w wielkim porządku na narożach, sięgającymi dwóch kondygnacji. W przyziemiu tynkowy portal. Wnętrze świątyni salowe, z jednoprzęsłowym prezbiterium przekrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nad nawą strop z fasetą o dekoracji geometrycznej, powyżej którego znajduje się wczesnobarokowy strop z malowaną dekoracją akantową (widoczny w partii strychu). Dwuprzęsłową zakrystię nakrywa koleba z lunetami. Prezbiterium wydzielone z nawy ostrołukowym łukiem tęczowym, wejście do kaplicy z piaskowcowym portalem. Na ścianach nawy widoczne ślady po pierwotnym, dwuprzęsłowym sklepieniu. Wyposażenie kościoła w większości barokowe i neogotyckie: ołtarz z ok. 1728 i 1880 r., ambona z 1607 r. (poddana renowacji w 1853 i 1880 r.), empora organowa i empory boczne z ok. 1728 r. (zmodernizowane ok. 1880 r.), prospekt organowy neobarokowy z ok. 1880 r., dwie ławy kolatorskie z 1878 roku. W świątyni zachowane całopostaciowe, renesansowe i wczesnobarokowe, piaskowcowe płaskorzeźbione płyty nagrobne: Niklasa von Seidlitza (zm. w 1579 r.), Barbary von Seidlitz, z domu von Schindel (zm. w 4. ćw. XVI w.) i Johanna von Jaromskiego (zm. w 1664 r.), a także piaskowcowe, płaskorzeźbione epitafia renesansowe, z przedstawieniami figuralnymi, inskrypcjami i kartuszami herbowymi: Johanna von Lembhausa (zm. w 1679 r.), Heleny von Lembhaus, z domu von Tschirnowitz (zm. w 1680 r.), Friedricha von Abschatza (zm. w 1595 r.) i jego żony Evy, z domu von Eck (zm. po 1595 r.), Niclasa von Seidlitza (zm. w 1558 r.) i jego żony Anny (zm. po 1556 r.) z 1559 roku.

Zabytek dostępny.

oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 18.08.2014 r.