d. kaplica św. Marcina, ob. kościół filialny - Zabytek.pl
d. kaplica św. Marcina, ob. kościół filialny
Adres
Chełmno, Toruńska
Lokalizacja
woj. kujawsko-pomorskie, pow. chełmiński, gm. Chełmno (gm. miejska)
Wnętrze niegdyś bardzo skromne, obecnie przystosowano do nowej, świeckiej funkcji; na zewnątrz głównym elementem dekoracyjnym prostej bryły jest schodkowy szczyt zachodni.
Zabytek znajduje się w obszarze pomnika historii: Chełmno - Stare Miasto - uznane zostało za Pomnik Historii rozporządzeniem Prezydenta RP z 13 kwietnia 2005 r. (Dz. U. nr 64 z 2005 poz. 568).
Historia
Kaplica została wybudowana zapewne ok. połowy XIV w., wnętrze przekształcono w XVII w. oraz w XIX w. Pełniła funkcje pomocnicze dla kościoła farnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Od XIX w. kaplica nie była użytkowana do celów sakralnych. Gruntownie odnowiona w latach 1936 -1938. W 2005 r. wykonano remont dachu i poddasza; w 2013 r. przeprowadzono prace konserwatorskie, badania archeologiczne i kompleksowy remont obiektu oraz zmieniono sposób użytkowania zabytkowej kaplicy na bibliotekę i multitekę.
Obecnie wyposażenie i podział wnętrza są całkowicie nowe, przystosowane do nowej funkcji; z zewnątrz uzupełniono ubytki muru i detal architektoniczny.
Opis
Kaplica pw. św. Marcina usytuowana w południowo-zachodniej części zespołu staromiejskiego Chełmna, w sąsiedztwie murów miejskich, przy Szkole Podstawowej nr 2 w Chełmnie. Pierwotnie skierowana fasadą w kierunku ul. Franciszkańskiej, obecnie dojście do obiektu od ul. 22 Stycznia.
Korpus gotyckiej, orientowanej, salowej świątyni wzniesiony na rzucie prostokąta, nakryty dwuspadowym dachem, kryty dachówką esówką, murowany z cegły w wątku gotyckim, otwory okienne ostrołukowe, rozglifione. Wnętrze nakryte stropem płaskim.
Elewacja frontowa (zachodnia) z ostrołukowym, okazałym portalem, flankowanym w strefie górnej oculusami (obecnie okrągłe okna ), zwieńczona fryzem opaskowym. Szczyt wydzielony odsadzką, trójkątny z siedmioma kątowo ustawionymi lizenami przechodzącymi w sterczyny o zwieńczeniach piramidkowych (lizena środkowa ucięta w górnej części); pomiędzy lizenami blendy ostrołukowe o sfazowanych obramieniach, blendy dwóch pól środkowych mieszczące u dołu okienka strychowe, u góry mniejsze blendy; zwieńczenie przemurowane w XVII w. z nadstawą zakończoną łukiem odcinkowym, wklęsłym, na niej chorągiew z herbem Wieniawa, początkiem daty 16..i literą L.
Elewacja wschodnia pierwotnie z dużym oknem ostrołukowym na osi, przechodzącym w strefę szczytu (zamurowanym zapewne w XVII w.); elewacja zwieńczona szczytem schodkowy ze sterczynami i dwiema ostrołukowymi blendami oraz jedną bliźnią; wierzchołek szczytu ścięty i nakryty prostokątną nadstawą w XVII w., zwieńczony dwiema sterczynami odtworzonymi w XIX w. W elewacji południowej zamurowany portal ostrołukowy, dwuuskokowy.
We wnętrzu kaplicy zachowane ślady malatury gotyckiej o motywach roślinnych, widoczne w partii strychowej, na ścianie szczytowej zach., zapewne z XV lub XVI w.
Dostęp do obiektu ograniczony. Obiekt dostępny z zewnątrz.
Opr. Marzenna Stocka, 20-01-2016
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_04_BK.119382, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_04_BK.223247