Każdy z członów budowli - gotycka wieża oraz nowożytna nawa i transept - są reprezentatywne dla swojej epoki.

Historia

Kościół w Charnowie postał przypuszczalnie w XV w. Z tego czasu pochodzi wieża oraz fragment ściany nawy. W późniejszych wiekach świątynia była wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana. Prawdopodobnie w 1625 r. wzniesiono ryglową część nawy (prezbiterium), w 1847 r. pn. ramię transeptu, w 1863 r. południowe. Kościół był restaurowany w 1915 r. i latach 1997-2000.

Opis

Kościół znajduje się w centrum wsi, w obniżeniu terenu, po wsch. stronie drogi. Orientowany. Działka kościelna w dużej części porośnięta starodrzewem. W jej obrębie niegdyś znajdował się cmentarz przykościelny, z którego do dnia dzisiejszego zachował się jeden kojec z krzyżem nagrobnym (Gustawa Rohde, ur. w 1836, zm. w 1894). Działka od wsch. graniczy z zadrzewioną doliną rzeki Słupi, od pn. z łąką, od pd. z zabudowaniami wsi.

Wieża kościoła gotycka, murowana z cegły, na fundamencie z kamieni polnych, z pojedynczymi kamieniami wmurowanymi w elewacje. Północne ramię transeptu (bez części elewacji zach.), wschodnia część nawy (prezbiterium) i szczyt południowego ramienia transeptu są ryglowe, z fachami wypełnionymi gliną i cegłą. Zachodnia część nawy i południowe skrzydło transeptu są murowane z cegły i otynkowane.

Budowla założona na rzucie nieregularnego krzyża, utworzonego z jednoprzestrzennej nawy (bez wydzielonego prezbiterium) i dwóch aneksów tworzących transept. Po stronie zach. węższa od nawy wieża, zsunięta nieco z osi budynku, założona na rzucie kwadratu, trzykondygnacyjna. Nawa i transept kryte dachami dwuspadowymi, wieża niskim, czterospadowym hełmem ze ściętymi narożami i kryzą. W zach. elewacji wieży ostrołukowy, uskokowy portal. W elewacjach pd., zach. i pn. nieliczne, małe okna zwieńczone ostrołukowo i półkoliście. Na III kondygnacji wieży tynkowane plakiety, na jednej z nich (w elewacji pn.) czytelny motyw czwórliścia, wpisanego w rondo (pozostałe plakiety zatarte). W korpusie kościoła otwory okienne prostokątne. Stolarka drzwiowa i okienna współczesna, za wyjątkiem dwóch okien szklonych w ołowiu, wstawionych wtórnie we wsch. szczycie nawy i pd. ramieniu transeptu.

Wnętrze kościoła niegdyś obiegały z każdej strony empory, ob. zachowane przy zach. ścianie nawy (organowa) i w ramionach transeptu. W pn. ramieniu transeptu wydzielona zakrystia. Z zabytkowego wyposażenia zachował się barokowy ołtarz główny z XVII-XVIII w. oraz polichromowana ława kolatorska z XVII w. (siedzisko i zaplecek stoją oddzielnie).

Zabytek dostępny dla zwiedzających. Możliwość zwiedzania bezpośrednio przed i po nabożeństwach.

Oprac. Beata Dygulska, OT NID w Gdańsku, 20-11-2015 r.