Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny


kościół przełom XV/XVI w. Centawa

Adres
Centawa

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. strzelecki, gm. Jemielnica

Kościół w Centawie poza gotycką proweniencją i nietypową, dzięki użytemu materiałowi, bryłą, posiada zachowany renesansowy strop kasetonowy z plastycznymi rozetami i dekoracją roślinną.

Historia

Pierwsze wzmianki o kościele w Centawie pochodzą z rejestru świętopietrza z XIV wieku. Obecna, gotycka budowla wzniesiona została ok. XV/XVI w. W 1586 roku ufundowany został kasetonowy strop, w którego polu środkowym znajduje się inskrypcja z datą i herbami. W roku 1872 kościół został zamknięty z powodu zagrożenia zawaleniem. W latach 1886-87 przeprowadzono jego gruntowny remont, podczas którego m.in. zmienione zostało pokrycie dachowe, a do kościoła dobudowano zakrystie, kruchtę południową oraz klatkę schodową przy wieży, zaś samą wieżę podwyższono. W trakcie wspomnianych prac przy kościele zostało też prawdopodobnie wymienione jego wyposażenie.

 

Opis

Kościół znajduje się u zbiegu ulicy Powstańców Śląskich z ulicą Jemielnicką, na owalnym placu otoczonym kamiennym, oskarpowanym ogrodzeniem z dwoma wejściami na osi wsch.-zach.Świątynia jest orientowana, z prostokątną nawą i nieco od niej węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium (z kryptą), przy którym po obu stronach znajdują się prostokątne przybudówki (stara i nowa zakrystia) i czworoboczną wieżą od zachodu. W środkowym przęśle nawy, po stronie południowej znajduje się kruchta. Kościół jest gotycki z elementami neogotyckimi, murowany z kamienia i oskarpowany. W trakcie remontu prowadzonego w XIX wieku obustronnie rozglifione otwory okienne z zamkniętych łukiem pełnym zostały zmienione na ostrołukowe. Wypełnione są one geometrycznymi witrażami i trójlistnym maswerkiem w zwieńczeniu. Nawa i prezbiterium nakryte są dachami dwuspadowymi o kalenicy różnej wysokości, z połaciami dachu prezbiterium przechodzącymi na zakrystie. Nad prezbiterium znajduje się sygnaturka, a na połaciach dachu nawy umieszczone zostały neogotyckie lukarny. Wieża kościoła w dolnej kondygnacji jest czworoboczna i murowana z kamienia; zaś górna kondygnacja, dobudowana w XIX wieku jest ośmioboczna i drewniana. Jej zwieńczenie stanowi drewniany ostrosłupowy hełm. Wnętrze kościoła nakryte jest renesansowym stropem kasetonowym z plastycznymi rozetami otoczonymi malowanym ornamentem roślinnym i bordiurą. W polu środkowym znajduje się inskrypcja informująca, iż strop został ufundowany przez Magdalenę Centawską w 1586 roku. Obecnie w kościele znajduje się wyposażenie pochodzące głównie z okresu remontu kościoła, tj. z końca XIX wieku, są to: ambona, chrzcielnica, prospekt organowy oraz obrazy Stacje Drogi Krzyżowej i komplet ławek kościelnych. Ołtarze główny i dwa boczne z obrazami Łukasza Mrzygłoda powstały w latach 50-tych XX wieku. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się jedynie dwie barokowe rzeźby św. Piotra i Pawła z ołtarza głównego umieszczone obecnie w nawie na konsolach. Ponadto w krypcie centawskiego kościoła do 1967 roku znajdowała się XVII-wieczna polichromowana, metalowa trumna z inskrypcjami i herbami. W 1970 roku została ona przekazana do Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.

Zabytek dostępny.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 25.01.2015 r.

 

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.32857, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.22640