ratusz - Zabytek.pl
Adres
Bytom Odrzański, Rynek 1
Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. nowosolski, gm. Bytom Odrzański - miasto
województwa lubuskiego.
Historia
Pierwszy ratusz powstał po wydaniu przez księcia Jana II żagańskiego w 1483 r. pozwolenia na budowę. Stało się to za czasów Fabiana von Schoenaicha, władającego majątkiem bytomskim od 1561 roku. Budynek stanął pośrodku Rynku, przy jego budowie wykorzystano zaś materiał pochodzący z rozebranej kaplicy zamkowej. Obok prawdopodobnie ustawiono kramy handlowe. Po zniszczeniu budowli przez pożar nowy ratusz - dzięki staraniu ówczesnego właściciela Bytomia, Georga von Schoenaicha - wzniesiono w latach 1602-1609 na rogu zachodniej pierzei Rynku i ob. ul. Kożuchowskiej. W 1694 r. i tę budowlę strawił pożar - jej odbudowa nastąpiła w 1697 r. według projektu Caspara Millera z Bolesławca. Wówczas wykorzystano ocalałe mury i portal renesansowy. W 1950 r. od uderzenia pioruna destrukcji uległ hełm wieży. Spadające fragmenty spalonego hełmu zniszczyły ganek z rzeźbionymi kamiennymi kolumienkami. Hełm odbudowo w 1964 roku. Ratusz do dziś pełni funkcję budowli samorządowej.
Opis
Ratusz - stojący na dwóch działkach mieszczańskich w jednym szeregu z pozostałymi kamienicami zachodniej pierzei Rynku - zbudowany na rzucie prostokąta, nakryty dachem czterospadowym. Charakterystycznym elementem budowli jest smukła siedmiokondygnacyjna wieża wzniesiona na rzucie prostokąta. Do wejścia w przyziemiu wieży prowadzą schody, przed katastrofą w 1950 r. obudowane kamiennym gankiem. Wejście obramione kamiennym portalem, bogato zdobionym m.in. herbowym kartuszem, pilastrami w formie kariatyd i boniowaniem. Wieżę wieńczy arkadowa galeria i kopulasty hełm z dwiema latarniami. Pod galerią znajduje się zegar. Ściana szczytowa budynku ratuszowego ozdobiona płaskorzeźbionym kartuszem z herbem Bytomia. We wnętrzu m.in. barokowe drzwi z 1698 r., z żelaznymi okuciami, prowadzące do sali posiedzeń rady miasta, i stojący w bibliotece piec kaflowy z XIX wieku. Salę przykrywa strop z ozdobnymi, profilowanymi belkami. W niektórych pomieszczeniach zachowane sklepienia kolebkowe i krzyżowe.
Dostęp do zabytku ograniczony. Wnętrza można zwiedzać podczas pracy Urzędu Miejskiego w Bytomiu Odrzańskim.
opr. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 26-09-2014 r.
Rodzaj: ratusz
Styl architektoniczny: renesansowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.29126, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.132924