Dodatkowo budynek stanowi istotny element południowej pierzei rynku, będący przykładem budownictwa miejskiego z okresu najintensywniejszego rozwoju miasta.

Historia

Pierwsze wzmianki odnośnie Bytomia pochodzą już z 1123 r., w XI w. w obrębie Wzgórza Małgorzatka król Bolesław Chrobry wybudował gród obronny, który stanowił następnie siedzibę kasztelana. W 1254 r. miała miejsce lokacja miasta na prawie niemieckim, Bytom uzyskał wówczas charakterystyczny dla tego okresu układ urbanistyczny z prostokątnym rynkiem w centrum i towarzyszącą mu regularną siatką ulic. W wyniku wyburzenia po wojnie kwartału zabudowy w pierzei zachodniej, obszar rynku uległ powiększeniu, do dzisiaj zachował on jednak swój średniowieczny charakter. Zgodnie z materiałami źródłowymi w 1859 roku właścicielem położonej w południowej pierzei rynku kamienicy pod nr 20 był Isaac Persikaner, a sam obiekt zgodnie z aktami budowlanymi znajdującymi się w archiwum urzędu miasta charakteryzował się wówczas zwartą, dwukondygnacyjna bryłą o oszczędnym detalu zdobniczym. W latach 1873-1888 obiekt stanowił własność Fryderiki Persikaner, a w latach 1888-1892 na posesji tej znajdował się natomiast dom gorzelnika Gersona Fӓrbera. W 1892 r. obiekt zakupił producent alkoholi Leopold Wiener, obecna kamienica powstał w 1903 r., w okresie najintensywniejszego rozwoju miasta, według projektu architekta, mistrza murarskiego Konrada Segnitza na zlecenie Wienera który był właścicielem obiektu aż do śmierci w 1907 r. W kolejnych latach właścicielami obiektu byli: Cӓcilia Wiener (1907-1925), Firma Ostwerke AG (1925-1929), Schulheiss-Patzenhofer (1930), a także Franz Malek (1942). Obecnie obiekt stanowi własność miasta. Wśród ważniejszych prac związanych z przebudową kamienicy należy, powiększenie witryny wykonane przez Carla Mainke w 1913 r., przebudowa restauracji przez J. Swientego w 1925 r. oraz budowa pasażu handlowego na parterze przez firmę Działoszyński & Bruck w 1930 r. W ostatnich latach obiekt przeszedł gruntowny remont zarówno w obrębie elewacji zewnętrznej jak i wnętrza.

Opis

Kamienica położona jest w obrębie zwartej zabudowy południowej pierzei rynku w Bytomiu pod nr 20. Budynek złożony z części reprezentacyjnej (frontowej) oraz trzech oficyn tworzy zwartą bryłę o prostokątnym narysie okalającą wewnętrzny dziedziniec. Secesyjna kamienica projektu mistrza murarskiego Konrada Segnitza składa się z budynku głównego oraz trzech oficyn tworzących zwarty czworobok z wewnętrznym podwórzem. Jest to murowany, czterokondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem w formie zespołu o jednorodnej bryle i gabarytach. Główny budynek (frontowy) oraz oficyna tylna wzniesione są na planie prostokąta i posiadają amfiladowy układ pomieszczeń, oficyny boczne wzniesiono natomiast na planie zbliżonym do wydłużonego prostokąta i charakteryzują się układem korytarzowy, jednotraktowym. Ściany zewnętrzne obłożone są kolejno: czerwoną cegłą powyżej pierwszej kondygnacji w obrębie elewacji frontowej oraz białą cegłą glazurowaną od strony podwórza. Elewacja frontowa jest czteroosiowa, w obrębie parteru wtórnie przebudowana. Na uwagę zasługuje malowniczo ukształtowany szczyt w obrębie pierwszej i drugiej osi od wschodu, od drugiej-czwartej osi kolejno balkony z dekoracją w formie płaskorzeźby o prostych roślinnych formach, wykusz zwieńczony balkonem z prostą dekoracją w formie kartusza z pseudo pilastrami po boku oraz loggia z dekoracją roślinną o ażurowej formie w zwieńczeniu. W obrębie elewacji frontowej występują liczne płyciny z motywami zwierzęcymi, elewacje widoczne od podwórza pozbawione są dekoracji, wyjątek stanowią zamknięte łukiem odcinkowym nadproża okienne. W obrębie piwnic ceramiczne stropy odcinkowe, w pozostałych pomieszczeniach drewniane stropy belkowe. We wnętrzu na uwagę zasługuje dekoracja sztukatorska sufitu oraz mozaika lastrykowa w obrębie sieni, a także kuta ozdobna balustrada w klatce schodowej budynku frontowego.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 29.01.2015 r.