Jej wartość zabytkowa wynika z niemalże nieprzekształconej formy architektonicznej i zachowanego w całości wystroju architektonicznego elewacji.

Historia

Kamienicę wzniesiono w 1876 r. wg projektu mistrza budowlanego J. Nitschlera na zamówienie mistrza stolarskiego Karla Garusa. W budynku mieściło się mieszkalne właściciela oraz sklep. W 1886 r. K. Garus dokonał przebudowy budynku wg. projektu Piontka. W 1933 r. kolejny właściciel przebudował parter, wprowadzając toaletę i łazienkę. 

Opis

Zabytkowa kamienica usytuowana jest na obszarze staromiejskim Bytomia, u zbiegu ul. Mariackiej i ks. K. Koziołka, na narożnej działce, w zabudowie zwartej. Fasadami zwrócona jest w stronę południową i wschodnią, od strony tylnej ku podwórzu gospodarczemu. Założona jest na planie prostokąta ze ściętym narożnikiem od frontu, a w części tylnej urozmaicona jest ryzalitem. Jest obiektem murowanym z cegły, trzypiętrowym z niższą, dwupiętrową partią od strony ul. Mariackiej, podpiwniczonym, nakrytym dachem pulpitowym, z partią mansardową od części zachodniej.

Obie elewacje frontowe kamienicy są czterokondygnacyjne, jedynie w partii zachodniej trzykondygnacyjne. W ich kompozycji widoczny jest tradycyjny podział na wyraźnie wyodrębnioną strefą przyziemia, zaakcentowaną cokołem oraz gzymsem kordonowym oraz strefą poddasza, oddzieloną gzymsem kordonowym i zwieńczoną gzymsem koronującym na konsolach, a ponadto zaakcentowanie trójosiowej partii narożnej za pomocą pozornego ryzalitu. Obie elewacje na poszczególnych kondygnacjach artykułowane są za pomocą prostokątnych otworów okiennych, symetrycznie rozmieszczonych w pięciu osiach od strony ul. Mariackiej, jednej osi narożnej oraz trzech osiach od strony ul. Koziołka. Na osi fasady południowej mieści się otwór wejściowy do budynku, a w północnej osi elewacji wschodniej wtórny otwór do lokalu usługowego. Obie elewacje frontowe licowane są czerwoną cegłą klinkierową, kontrastującą z jasnym, sztukatorskim detalem architektonicznym i tynkowanymi partiami wystroju, w tym m.in. boniowanymi pasami oraz plastrami międzyokiennymi, obramowaniem otworów okiennych, naczółkami, gzymsami odcinkowym, płycinami podokiennymi itp. Na obu elewacjach, w strefie nad gzymsem przyziemia, widoczne są pozostałości przedwojennych szyldów reklamowych lokali funkcjonujących wówczas w kamienicy. Elewacja zachodnia, skierowana ku podwórzu, jest czteroosiowa, z ryzalitem mieszczącym wejście do budynku. Układ wnętrza kamienicy na wysokości przyziemia jest przekształcony, z kolei na wyższych kondygnacjach zachowało się historyczne, dwutraktowe rozplanowanie. Częściowo zachowany pozostaje wystrój i wyposażenie sieni kamienicy, tj. lastrykowa posadzka, a ponadto stolarka drzwiowa i okienna. 

Obiekt dostępny poza wnętrzami mieszkalnymi.

Oprac. Dorota Bajowska, Pracownia Terenowa NID w Katowicach, 11.2020 r.