kamienica - Zabytek.pl
Adres
Bytom, Dworcowa 10
Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Bytom, gm. Bytom
XIX w. w stylu historyzmu, a na pocz. XX w. przekształconej w stylu secesji.
Historia
Budynek wzniesiono na miejscu wcześniejszej zabudowy w 1886 r. w stylu historyzmu wg projektu mistrza budowlanego Herrmanna dla Josefiny Mokrski. Kamienicę przebudowano w 1908 r. wg projektu architekta Josefa Köenigsbergera poprzez nadanie elewacji frontowej secesyjnego wystroju. Kolejne przekształcenia miały miejsce w 1929 r., kiedy to ówczesny właściciel budynku, Wilhelm Badrin, dokonał przebudowy poddasza wg projektu Georga Wodarza z Bytomia. W 1939 r. mieszkania zostały wtórnie podzielone poprzez zmianę układu ścian. Na parterze kamienicy mieściły się kawiarnia Lichtensteina, a w późniejszym czasie ciastkarnia. Forma zewnętrzna budynku nie zmieniła się od czasu secesyjnej przebudowy i zachowała swój oryginalny charakter.
Opis
Kamienica usytuowana jest w zwartej zabudowie zachodniej pierzei ul. Dworcowej. Jest to obiekt murowany z cegły, licowany okładziną kamienną (strona frontowa) oraz białą cegłą glazurowaną (elewacja tylna), wzniesiony na rzucie zbliżonym do trapezu, podpiwniczony, trzypiętrowy z użytkowym poddaszem, nakryty dachem wielospadowym. Do kamienicy od strony tylnej przylega oficyna.
Fasada jest monochromatyczna, rustykowana na wysokości I piętra, a powyżej licowana gładkimi ciosami kamiennymi. Elewację zakomponowano jako trzyosiową, z dwupiętrowym wykuszem w osi południowej, zaakcentowanym zwieńczeniem elewacji w formie szczytu w osi wykusza. Strefa parteru z witrynami sklepowymi i wejściem głównym ma charakter ahistoryczny. Wyższe partie fasady, wyodrębnione od przyziemia za pomocą gzymsu, artykułowane są równomiernie rozmieszczonymi otworami okiennymi o zróżnicowanych wykrojach: w formie podkowy (na I osi I piętra i w szczycie), w formie triforium prosto lub koszowo zamkniętego (wykusz) czy w formie oślego łuku (dwie osie I piętra). Secesyjny charakter elewacji podkreśla szczyt ujęty stylizowanymi wolutami, naczółki o dekoracji roślinnej, ponadto opaski okienne w formie reliefowej dekoracji linearnej czy płyciny o stylizowanej dekoracji roślinnej. Ważnym elementem wystroju elewacji są zachowane elementy metaloplastyki w formie kutych balustrad tarasów czy zwieńczenia szczytu. Ponadto cennym elementem wystroju elewacji, podkreślającym jej secesyjny charakter, są podziały stolarki okiennej, dzielonej giętymi liniami szprosów w górnych kwaterach.
Elewacja tylna budynku jest trzyosiowa. Jej dekoracja ograniczona jest do skromnych, ceglanych nadproży usytuowanych nad odcinkowo zamkniętymi otworami okiennymi.
Wnętrze kamienicy w przyziemiu jest przekształcone, natomiast na wyższych kondygnacjach zachowany jest historyczny, dwutraktowy układ pomieszczeń. W sieni budynku zachowała się klatka schodowa z kutą, żeliwną balustradą, a ponadto drewniana supraporta i gipsowa płaskorzeźba.
Obiekt dostępny poza wnętrzami mieszkalnymi.
Oprac. Dorota Bajowska, NID Pracownia Terenowa w Katowicach, 11.2020 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: secesyjny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.97366, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.270389