Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

mury obronne - Zabytek.pl

mury obronne


mur obronny XIV w. Bystrzyca Kłodzka

Adres
Bystrzyca Kłodzka

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Bystrzyca Kłodzka - miasto

Mury miejskie w Bystrzycy Kłodzkiej są stosunkowo dobrze zachowane.Mają wartość historyczną jako przykład fortyfikacji średniowiecznego miasta.

Ponadto podkreślają walory panoramy Bystrzycy Kłodzkiej od południowego wschodu.

Historia

Bystrzyca Kłodzka została założona w Rowie Górnej Nysy, w obronnym miejscu, na wyżej położonej ostrodze ujętej widłami Nysy Kłodzkiej i jej lewego dopływu, Bystrzycy. Lokowana przed 1253 rokiem. Po 1319 r. podniesiona do rangi miasta królewskiego. Otoczona na pocz. XIV w. pojedynczym pierścieniem murów miejskich o obrysie nieregularnego owalu, wzniesionym na koszt wójta. W system obrony włączona także zbudowana w 1319 r. murowana wieża wójtowska usytuowana w pd.-zach. części Bystrzycy Kłodzkiej, miejscu najbardziej stromym i obronnym, obecnie przy ul. Podmiejskiej 1. Pierwotnie wieża wójtowska oddzielona była od miasta wałem i fosą, obecnie nieczytelnymi. Równocześnie w przeciwległej pn.-zach. części miasta w oddaleniu od rynku i na kulminacji terenu, budowany od 2. poł. XIII w. kościół parafialny pw. Św. Michała Archanioła. Rozbudowany w 3. tercji XIV w. m.in. o wieżę, włączoną w system obronny miasta, traktowaną jako baszta bramna. W linii murów wzniesione trzy bramy: Kłodzka (XIV w.) północna, na osi drogi do Kłodzka (ul. Okrzei), brama Wodna (XIV-XV w.) południowa, na osi drogi do Międzylesia (ul. Podmiejska) i Wyszkowska lub Wyszęcka (ok. 1400 r.) przy drodze do Nachodu. Ta ostatnia zamurowana w poł. XV wieku. Przebite dwie furty. W 1580 r. zbudowana brama Nowa, zachodnia, u zbiegu ulic Kościelnej i Starobystrzyckiej. Tylko przy bramie Kłodzkiej baszta bramna, tzw. Wieża Kłodzka. Na pd. od niej, w linii muru obronnego, przy ul. Rycerskiej zlokalizowana baszta, tzw. Rycerska, stanowiąca element fortyfikacji. Tak ukształtowany od wsch. system obrony miasta wzmocniony wieżą kościelną, korytami Nysy Kłodzkiej i Bystrzycy oraz odcinkiem fosy. W latach 157-1745 niektóre fragmenty murów miejskich Bystrzycy częściowo zawalone. Reperowane m.in. w 1645 r., w czasie wojny trzydziestoletniej. Już w 1. ćw. XIX w. rozbierane, jak np. wsch. ich fragment, w związku z budową kościoła ewangelickiego. Intensywniejsza rozbiórka miała miejsce w latach 40. XIX wieku. W 1842 r. została rozebrana brama Nowa, a w 1843 - brama Kłodzka. Przez magistrat prowadzona wyprzedaż parcel z odcinkami murów do rozebrania lub wykorzystania w nowych obiektach. Intensyfikacja rozbiórki po 1865 roku. W 1870 r. zasypana fosa miejska i na jej miejscu założone niewielkie planty. W latach 1960-1962 odsłonięte fragmenty murów miejskich, pn. i wschodnich. W tym czasie oraz w latach 1969, 1987-1989, 1993-1995 i 1998 mury, w tym także oporowe, poddawane pracom zabezpieczająco-konserwatorskim. Przed 2013 r. odsłonięte duże fragmenty muru miejskiego włączone w mury kamienic lub ich oficyn przy ul. Międzyleśnej i Rycerskiej 20. W 2014 r. kontynuowana rewitalizacja miejskich obwarowań przy ul. Międzyleśnej.

Opis

Mury miejskie Bystrzycy Kłodzkiej zbudowane zostały z kamienia łamanego, miejscami z nowszymi przemurowaniami lub uzupełnieniami z cegły. Obecnie zachowane podziemne oraz w znacznym stopniu naziemne odcinki obwarowań. Przy ul. Wojska Polskiego - pn. odcinek muru remontowanego w latach 60. XX w. sięgający gospodarczej zabudowy plebanii. Drugi odcinek muru wsch. i pd.-wsch. pomiędzy ul. Podmiejską i Rycerską 20, wzdłuż ul. Międzyleśnej, częściowo wysoki, oporowo-obronny z przyporami (na wysokości wójtostwa). Wzdłuż dalszego odcinka ulicy Międzyleśnej odsłonięte różnej wysokości odcinki muru wbudowane w kamienice lub ich oficyny. Południowo.-zachodni odcinek muru wbudowany w oficyny domów przy rynku 1-9 i przy ul. Kościelnej 1-17.

Zabytek dostępny przez cały rok.

oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 14-12-2015 r.

Rodzaj: mur obronny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BL.21776, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BL.9759