kościół szpitalny pw. Świętego Ducha, ob. kaplica - Zabytek.pl
kościół szpitalny pw. Świętego Ducha, ob. kaplica
Adres
Brudzew
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. turecki, gm. Brudzew
Historia
Brudzew jest wzmiankowany jako miejscowość w dokumentach z 1252, 1288 i 1319 r., a jako miasto - ok. 1511 i w 1618 r. (prawa miejskie utracił w 1870 r.). Do 1288 r. był własnością zakonu cystersów. Od pocz. XIV w. przeszedł na własność rodu Jarandów-Jowianitów herbu Pomian. Parafia istniała w tym miejscu od XIV wieku. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja, wzniesiony został ok. 1455 r. i odbudowany po pożarze w 1730 r. przez braci Mikołaja, Stanisława i Jana Jarandów, synów zasłużonego doradcy króla Władysława Jagiełły, Jaranda Brudzewskiego (ok. 1380-1450). W 1579 r. Brudzew stał się własnością wojewody poznańskiego Stanisława Górki, który doprowadził do jego bujnego rozkwitu. W 1546 roku Mikołaj Jarand założył w Brudzewie i uposażył szpital. W XVII w. Brudzew był własnością rodu Radolińskich, by pod koniec XVIII w. przejść w ręce Kurnatowskich.
Barokowy kościół szpitalny z cmentarzem grzebalnym pw. Świętego Ducha i Jakuba Apostoła wzniesiony został ok. 1680 r. z fundacji rodu Radolińskich. W 1680 r. Wojciech Radoliński ofiarował ponadto tej świątyni barokową monstrancję. W 1868 r. doszło do zawalenia się fasady zach. i w trakcie jej odbudowy podjęto decyzję o skróceniu budynku od tej strony. W 1951 i 2000 r. kościół został odnowiony.
Opis
Kościół orientowany, murowany z cegły i otynkowany, wzniesiony na rzucie prostokąta z krótkim, zamkniętym wielobocznie prezbiterium i zakrystią sklepioną kolebkowo z lunetami, przylegającą do elewacji północnej. Dach dwuspadowy, kryty dachówką z barokowym szczytem od strony prezbiterium. Ściany zewnętrzne i wewnętrzne otynkowane. W nawie i prezbiterium płaski strop, w zakrystii sklepienie kolebkowe z lunetami. Drewniany chór muzyczny jest nadwieszony nad nawą. Z wyposażenia na uwagę zasługują pochodzące z poł. XVII w. wczesnobarokowy ołtarz z rzeźbami m.in. Matki Boskiej i ambona z malowanymi postaciami Ewangelistów, a także rokokowa chrzcielnica z przedstawieniem Chrztu Chrystusa na pokrywie z końca XVIII wieku.
Kościół dostępny z zewnątrz.
oprac. Tomasz Łuczak, OT NID w Poznaniu, 18-11-2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.167046, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.95347