Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Mikołaja - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Mikołaja


kościół 1435 r. Brudzew

Adres
Brudzew, Plac Wolności 1A

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. turecki, gm. Brudzew

Kościół pw.św.Mikołaja w Brudzewie jest jedną z najstarszych świątyń gotyckich w tej części wschodniej Wielkopolski.

Historia

Brudzew jest wzmiankowany jako miejscowość w dokumentach z 1252, 1288 i 1319 r., a jako miasto — ok. 1511 i w 1618 r. (prawa miejskie utracił w 1870 roku). Do 1288 r. był własnością zakonu cystersów. Od pocz. XIV w. przeszedł na własność rodu Jarandów-Jowianitów herbu Pomian. Parafia istniała tutaj od XIV wieku. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja, wzniesiony został około 1455 r. przez braci Mikołaja, Stanisława i Jana Jarandów, synów zasłużonego doradcy króla Władysława Jagiełły, Jaranda Brudzewskiego (ok. 1380-1450). W 1546 roku Mikołaj Jarand założył w Brudzewie i uposażył szpital. W 1579 r. Brudzew stał się własnością wojewody poznańskiego Stanisława Górki, który doprowadził do jego bujnego rozkwitu. W XVII w. Brudzew był własnością rodu Radolińskich, by pod koniec XVIII w. przejść w ręce Kurnatowskich. W 1730 r. kościół został odbudowany po pożarze i konsekrowany.

W czasie II wojny światowej Niemcy zrabowali z kościoła dwie monstrancje, dwie puszki, ornaty, kapy, krzyże ołtarzowe oraz dzwony. Ponadto zniszczyli monumentalną murowaną dzwonnicę, krzyże i figury przydrożne. Kościół użytkowany był wówczas jako magazyn. Obecna dzwonnica wzniesiona została po 1945 roku.

Opis

Wieś Brudzew położona jest przy drodze łączącej Turek z Kołem. Gotycki kościół parafialny pw. Mikołaja usytuowany jest w północnej części wsi, od północy graniczy z miejscowym założeniem dworsko-parkowym. Został wymurowany z cegły, częściowo glazurowanej, jako świątynia jednonawowa z wielobocznie zamkniętym prezbiterium, do którego od pn. przylega zakrystia ze skarbczykiem i kruchtą. Od pd. przy nawie usytuowane są XVIII-wieczna kaplica oraz i kruchta. Ściany prezbiterium i narożniki fasady zach. są oszkarpowane. W fasadzie zach. z barokowym otynkowanym szczytem umiejscowiony jest ostrołukowy portal. Kościół nakryty jest dachem dwuspadowym z wieżyczką na sygnaturkę, zakrystia — pulpitowym, kaplica — dwuspadowym. Nawa i prezbiterium nakryte są stropami, zakrystia — sklepieniem krzyżowym, skarbczyk — kolebkowym. Trzyarkadowy chór muzyczny wsparty jest na dwóch filarach Wyposażenie i wystrój kościoła stanowią m. in. późnobarokowe ołtarze główny i boczny, ambona, gotycka kropielnica oraz klasycystyczny nagrobek Heleny Moraczewskiej, wykonany w 1801 r. przez Jana Jastrzembskiego w Poznania.

Cmentarz przykościelny otoczony jest murowanym ogrodzeniem z cegły z neogotycką bramą. Na pd. wsch. od kościoła wznosi się murowana z cegły dzwonnica wybudowana na miejscu poprzedniej, rozebranej przez Niemców.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

oprac. Tomasz Łuczak, 16-11-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.170960, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.95335