Historia

Kościół został zbudowany w latach 1827-1830 w stylu późnoklasycystycznym. Uroczyste poświęcenie kościoła nastąpiło w Niedzielę Palmową 4 kwietnia 1839 roku. Do 1945 roku pełnił funkcję kościoła parafialnego brodnickiej gminy ewangelickiej. Świątynia służyła protestantom ponad sto lat. Ostatnie nabożeństwo odprawił superintendent brodnicki ksiądz Erich Birkholz. W 1945 roku zniszczone zostały organy,  uszkodzony został obraz przedstawiający Zmartwychwstanie Pańskie,  przejęty został na potrzeby kościoła rzymsko-katolickiego.  W 1947 roku konsekrowany  przez ordynariusza diecezji chełmińskiej księdza Biskupa Kazimierza Józefa Kowalskiego, wówczas otrzymał wezwanie Matki Boskie Królowej Polski. Od tego czasu pełni funkcję kościoła szkolnego - jako filialny Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. św. Katarzyny.

Opis

Kościół położony na terenie zespołu staromiejskiego, w głębi zachodniej pierzei Dużego Rynku, przy ulicy Kościelnej. Nieorientowany, wzniesiony na planie prostokąta, bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium, z wieżą na planie kwadratu wtopioną w korpus nawowy od strony wschodniej. Po bokach prezbiterium znajdują się prostokątne aneksy. Wejście główne od wschodu, wejścia do aneksów, od strony zachodniej. Korpus nawowy i prezbiterium z piętrowymi aneksami, przykryte wspólnym, dwuspadowym dachem. Niska wieża, w górnej partii przechodzącą w ośmiobok jest zwieńczona iglicą. Kościół jest wzniesiony z cegły, na wysokim cokole z głazów granitowych. Nawa i prezbiterium przykryte są stropem płaskim. Elewacje boniowane z gzymsem kordonowym powyżej którego zamknięte półkoliście otwory okienne. Elewacja frontowa-wschodnia jest trójosiowa, pośrodku z trójkondygnacyjną wieżą lekko wysuniętą z lica elewacji mieszczącą  w przyziemiu portal zamknięty półkoliście, po bokach nisze w których wcześniej znajdowały się posągi Marcina Lutra i Jana Kalwina. W wyższej kondygnacji wieży znajduje się wysoki, zamknięty półkoliście otwór okienny, zaś trzecia kondygnacja mieszcząca dzwony, z półkolistymi arkadami, zwieńczona jest iglicą zakończoną krzyżem. Elewacja zachodnia jest 3-strefowa, podzielona gzymsami na partię dolną z portalami wejściowymi, partię środkową z centralnym okulusem oraz trójkątny szczyt z okulusem. Wnętrze kościoła z wąskim prezbiterium z dwiema przybudówkami po bokach, z emporami oraz chórem muzycznym wspartym na kolumnach toskańskich. Stropy są płaskie. Z wyposażenia zachowana jest pierwotna stolarka drzwiowa z okuciami, schody, ławki dla wiernych, wsporniki kandelabrów po bokach portalu wejściowego, wyposażenie zakrystii, na wieży dwa żeliwne dzwony, ofiarowane przez króla Fryderyka Wilhelma III (zawieszone w 1834 roku). W 1833 roku za ołtarzem na ścianie znajdował się obraz przedstawiający Zmartwychwstanie Pańskie (Gillern z Poznania). Podczas kapitalnego remontu w latach 1912-1913 ufundowano nowy obraz ołtarzowy pędzla Hermanna Frobeniusa z Monachium przedstawiający także Zmartwychwstanie (zdemontowano go po 1945 roku).

Zabytek dostępny dla zwiedzających, kościół otwarty podczas nabożeństw.

Oprac. Marzenna Stocka, OT NID w Toruniu, 23.10.2014 r.

Bibliografia

• Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 3, Dekanat brodnicki, 1998, s. 67-68.
• Wultański J., Brodnickie ulice, Brodnica 2002, s. 182-184.