Kościół i jego wyposażenie także mają wartości artystyczne.

Historia

Osadnictwo w okolicach Bolesławowa odnotowano już w XIV w., z związane było z działalnością lokalnych kopalń rud żelaza i kuźnic. Lokacja miasta miała miejsce po wydaniu w 1578 r. przez cesarza Rudolfa II ordunku górniczego, w którym przewidywane było założenie w dolinie Białej Lądeckiej lub Morawki wolnego miasta górniczego. W trakcie zakładania miasta został zbudowany przez protestantów kościół parafialny, wzmiankowany w 1598 roku. Późnorenesansowy, z jednoprzęsłowym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium z ostrołucznymi oknami i przyporami oraz z nadbudowaną nad nim wieżą. Kościół ten został przejęty przez katolików w 1623 roku. W latach 1672-1675 przebudowany w jak najprostszy sposób, z zachowaniem prezbiterium, trzonu wieży i może fragmentów muru nawy. Nowe części kościoła i elementy wystroju elewacji utrzymane są w stylu wczesnego baroku. Wzniesiona zapewne nowa, większa nawa i nakryta drewnianym stropem. Nadbudowana górna kondygnacja wieży zwieńczona jest hełmem. Kształtowana jak górne kondygnacje wież kościołów w Starej Łomnicy i w Długopolu Górnym, wznoszonych na bazie rozwiązań wypracowanych przez północnowłoskich budowniczych. Kościół w Bolesławowie został powiększony od zach. w 1775 roku. I wówczas wbudowany w nawę, drewniany chór muzyczny połączony ewentualnie z krótkimi emporami. W 1823 r. strop nawy został wymieniony na późnobarokowe sklepienie, a zbudowany nowy chór muzyczny podparty drewnianymi słupami. Następnie w 1846 r. na elewacjach wieży umieszczono zegar wieżowy. Słupy pod chórem muzycznym wymieniono na kamienne kolumny oraz wykonano posadzkę z płyt piaskowcowych na miejscu posadzki z kamieni polnych. W 1859 r. wyremontowano wieżę i sklepienie prezbiterium. W XIX w. przebudowywano kruchty, wymieniano pokrycie dachowe, początkowo gontowe (ok. 1815 r.), od 1844 łupkowe. W 1906 r. wykonano polichromię sklepienia nawy kościoła (Wilhelm Reinsch) utrzymaną w duchu malarstwa pocz. XX w. oraz dekoracyjną polichromię sklepienia prezbiterium. Na pocz. XX w. okno w prezbiterium zostało przebudowane na biforium w kamiennym obramieniu. Zapewne też w tym czasie wykonano witraże. W 1. poł. XX w. wyposażenie kościoła było neogotyckie z elementami wyposażenia barokowego. Kościół remontowany w latach 70. i 80. XX w., i w ramach tych prac został zbudowany obecny, drewniany chór muzyczny, płytszy lub bez krótkich empor. W 1987 r. przeprowadzono konserwację wnętrza i elementów wyposażenia kościoła. Dokonana została też ich rebarokizacja.

Opis

Kościół w Bolesławowie usytuowany jest na pd. zach. od rynku, orientowany, murowany z kamienia i cegły, tynkowany. Złożony z prezbiterium częściowo wbudowanego w wieżę oraz z nawy nakrytej wysokim, dwuspadowym dachem z naczółkiem i z sygnaturką. Wieża nad prezbiterium trzykondygnacjowa, w dolnej części czworoboczna, wyżej ośmioboczna, zwieńczona spłaszczonym, cebulastym, jednoprześwitowym hełmem. Elewacje prezbiterium, nawy, wieży i krucht przeprute są zróżnicowanymi otworami. Niektóre elewacje, w tym wieży, są zwieńczone profilowanymi gzymsami koronującymi. Częściowo wyodrębnione, trójbocznie zamknięte prezbiterium, jest wzmocnione przyporami i nakryte sklepieniem krzyżowym (w obrębie wieży) oraz konchowym lekko ostrołucznym, z lunetami. Lekko zaostrzony jest także wąski łuk tęczowy. Nawa prostokątna, szeroka, z drewnianym chórem muzycznym wspartym na czterech kamiennych kolumnach. Nakryta sklepieniem kolebkowym o dużej rozpiętości, z płytkimi lunetami. Nad chórem muzycznym znajduje się sklepienie kolebkowe z lunetami o bardziej klasycznej formie. Na sklepieniu nawy późnobarokowe plafony w profilowanych ramach. W dwóch głównych przedstawienia Chrystusa błogosławiącego i Koronacji Marii. W pozostałych półpostacie doktorów Kościoła: św. Ambrożego, św. Augustyna, św. Hieronima oraz św. Grzegorza III, papieża. Na sklepieniu nad chórem muzycznym wizerunek św. Cecylii. Nad plafonami znajduja się banderole z inskrypcjami. Wyposażenie kościoła jest złożone z barokowych ołtarzy: głównego św. Józefa (z 1710 r.) i bocznego Św. Jana Nepomucena (z lat 1728-1731, Michaela Klahra starszego), z neobarokowego ołtarza bocznego z Immaculatą (z 2. poł. XIX w.), z neobarokowej ambony (z ok. 1987 r.?) oraz z neogotyckiego prospektu organowego (1832 r.?, z ok. poł. XIX w.).

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 18-11-2015 r.