Historia

Bisztynek został lokowany dwukrotnie. Dokument pierwszej lokacji wsi nazwanej Strowangen z 1348 r. przewidywał nadanie 6 łanów dla mającego powstać kościoła p.w. św. Marty. Kościół ten prawdopodobnie został zbudowany na miejscu późniejszej kaplicy św. Michała. Podczas drugiej lokacji, tym razem miejskiej, z roku 1385 potwierdzono uposażenie ziemskie dla proboszcza i przewidziano wzniesienie nowego kościoła farnego p.w. św. Macieja, który przybrał formę gotyckiego, bezwieżowego kościoła salowego typowego dla terenów wiejskich. Kościół został konsekrowany przez biskupa Henryka Sorboma krótko przed 1400r. Budynek uległ częściowemu spaleniu w roku 1462, 1463 i 1479. Odbudowę rozpoczęto w 1481r. Budowę wieży ukończono w 1579r. W XVI w. kościół w Bisztynku stał się popularnym miejscem pielgrzymkowym po rozprzestrzenieniu się informacji cudownym pojawieniu się krwi na hostii. Ze względu na dużą ilość pątników 10 marca 1739r. biskup Krzysztof Szembek zezwolił na powiększenie kościoła o nawę północną. Ponownej konsekracji dokonał biskup Andrzej Grabowski 4 sierpnia 1748. Po pożarze w 1770r. kościół odbudowano w latach 1775-1780 nadając mu charakter barokowy. W czasie tej przebudowy zmianie uległ plan kościoła: nawę północną przedłużono o trzy, a nawę główną o cztery przęsła oraz dobudowano nawę południową tworząc trójnawową halę. Pracami kierował mistrz Fryderyk Bauch z Pfarrfeld koło Morąga. Barokową fasadę wykonano w 1791 r. według projektu Ernesta Mazura. Figury w szczycie zachodnim autorstwa Christiana Bernarda Schmidta powstały w roku 1778. Ostatnią przebudowę przeszedł obiekt w roku 1885 gdy zmniejszono prezbiterium i powiększono przestrzeń północnej zakrystii.

Opis

Kościół farny w Bisztynku znajduje się w południowej części starego miasta. Na teren obiektu prowadzi barokowa brama połączona z ogrodzeniem z kamiennymi figurami umieszczonymi na słupach ogrodzenia. Fara w Bisztynku to orientowana, trójnawowa hala wzniesiona na planie prostokąta z wieżą i prezbiterium zamkniętym eliptycznie, zintegrowanym z korpusem nawowym. W obecnej formie fara w Bisztynku jest kościołem barokowym. Fasada zachodnia, dwukondygnacyjna, zakończona jest półowalnym szczytem z za którego widoczna jest wieża kryta blaszanym, barokowym hełmem zajmująca przestrzeń pierwszego przęsła zachodniego. Fasada jest trójosiowa, artykułowana pilastrami - czterema w kondygnacji górnej i sześcioma w dolnej. Na osi w dolnej kondygnacji znajduje się wejście, ponad nim i po bokach okna zamknięte łukiem. Elewacja północna i południowa artykułowana oknami. Bryła kościoła nakryta dachem siodłowym krytym dachówką ceramiczną. Wnętrze trójnawowe, z nawami oddzielonymi wysokimi arkadami i nakryte sklepieniem na gurtach z lunetami. Wyposażenie wnętrza barokowe. Do najważniejszych elementów wyposażenia kościoła należą: ołtarz główny z 1772r. autorstwa Christiana Bernarda Schmidta z Reszla oraz ambona z 1 połowy XVIII wieku.

Obiekt dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Maurycy Domino, 2.12.2014 r.