kurhan, st. 4 - Zabytek.pl
Adres
Bielawy
Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. nidzicki, gm. Janowiec Kościelny
Usytuowanie i opis
Kurhan znajduje się na polu uprawnym w północno-zachodniej części wsi Bielawy; na krawędzi doliny niewielkiego cieku wodnego. Kurhan ma ok. 27 m długości i 19 m średnicy u podstawy, a jego wysokość została oszacowana na ok. 3m. Powierzchnia kurhanu jest porośnięta wysoką trawą i pojedynczymi drzewami. Pod trawą wyraźnie rysują się kamienie płaszcza, czyli wierzchniej warstwy okrywowej kopca. Centralna część kurhanu jest zapadnięta tworząc nieckę. Najlepiej zachowała się część północna kopca.
Historia
Kurhan typu rostołockiego odmiany „B” wg. J. Jaskanisa, datowany na okres C2-C3 - C/D, usypany na terenie dawnej osady funkcjonującej od schyłku późnego okresu przedrzymskiego do początków okresu rzymskiego. Obiekt częściowo zniszczony wkopami rabunkowymi. Stanowisko zostało odkryte podczas archeologicznych badań powierzchniowych w 1988 r.
Stan i wyniki badań
W 1996 r. przeprowadzone zostały pierwsze i jak dotąd jedyne badania wykopaliskowe, na podstawie których stwierdzono, że obiekt był penetrowany rabunkowo. Podczas badań natrafiono między innymi na nieuszkodzony fragment pierwotnej komory grobowej, niestety bez pochówku. Pozyskano również ruchomy materiał zabytkowy stanowiący zapewne pozostałości po wyposażeniu zmarłych. Najciekawsze zabytki to brązowa zapinka i fragmenty przedmiotów szklanych. Wystąpiły również pozostałości naczyń ceramicznych oraz kamienie żarnowe. Ustalono również, że wielkość i konstrukcja kurhanu pozwalają zakwalifikować go do obiektów sepulkralnych typu rostołckiego charakterystycznych dla kultury wielbarskiej. Pod nawarstwieniami związanymi z kopcem kurhanu natrafiono na ślady osady.
Z racji swojego położenia na polu i wyraźnego wypiętrzenia, kurhan jest doskonale widoczny z drogi biegnącej do wsi Bielawy. Stanowi również element ścieżki edukacyjnej „Śladem poborzańskich kurhanów” zrealizowanej w 2003 r. przez uczniów Gimnazjum w Janowcu Kościelnym.
Oprac. Hanna Mackiewicz, OT NID w Olsztynie. 26.08.2014 r.
Rodzaj: stanowisko sepulkralne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_28_AR.39595, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_AR.2069230