d. Dom Partii KW PZPR, ob. budynek Uniwersytetu w Białymstoku - Zabytek.pl
Adres
Białystok, Plac Niezależnego Zrzeszenia Studentów 1
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. Białystok, gm. Białystok
Wybitne wartości historyczne ze względu na postać autora projektu arch. Stanisława Bukowskiego, związanego m.in. z odbudową pałacu Branickich i koncepcją powojennej odbudowy centrum Białegostoku.
Historia
Budynek zbudowano w latach 1951- 1952 wg projektu arch. Stanisława Bukowskiego z przeznaczeniem na Komitet Wojewódzki PZPR. Obiekt był częścią planowanego założenia urbanistycznego zwanego Aleją Pochodów. Po rozwiązaniu PZPR w 1990 r. budynek przejęła Filia Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. W 1991 r. przeprowadzono remont adaptacyjny, w 1998 r. przebudowano wejście główne i taras ze schodami. Od 1997 r. użytkownikiem budynku jest Uniwersytet w Białymstoku.
Opis
Budynek usytuowany w centrum miasta przy zbiegu ulic Kalinowskiego i Liniarskiego przy placu Uniwersyteckim, na osi głównego korpusu ul. M. Skłodowskiej - Curie (dawniej planowana Aleja Pochodów). Obiekt w stylu klasycyzującego modernizmu, charakterystyczny dla wczesnego realizmu socjalistycznego. Budynek trzykondygnacyjny z poddaszem, częściowo podpiwniczony. Rzut na planie zbliżonym do półkola, osiowy. Korpus główny wysunięty ryzalitowo, na planie prostokąta, połączony ze skrzydłami łącznikami w kształcie wycinków koła, skrzydła na planie wydłużonych prostokątów. Murowany z cegły, przykryty wentylowanym stropodachem krytym papą. Wszystkie elewacje obłożone płytami z piaskowca, dolna kondygnacja boniowana, wyższe ze żłobkowanymi pilastrami między prostokątnymi oknami, w ryzalitach skrzydeł zdwojone pilastry tylko na narożnikach. Ponad parterem gzyms kordonowy; gzyms wieńczący mocno wysunięty, poprzedzony fryzem kostkowym, powyżej attyka pełna, nad centralnym ryzalitem częściowo ażurowa. Elewacja frontowa w części korpusu głównego 7 - osiowa, na osiach 4-6 na parterze prostokątne otwory drzwiowe, na pozostałych i na wyższych kondygnacjach prostokątne okna. Boniowany parter jest podstawą 8 - kolumnowego portyku na kondygnacjach 2 i 3. Kolumny stylizowane na doryckie. Łączniki 4 - osiowe, środkowa kondygnacja z oknami. Skrzydło wzdłuż ul. Liniarskiego na wysokim rustykalnym cokole z oknami, powyżej gzyms oddzielający od parteru. Oba skrzydła zakończone nieznacznymi dwuosiowymi ryzalitami, na środkowej kondygnacji okna porte-fenetre. Pozostałe elewacje w podobnej stylistyce. Do bocznej elewacji w ul. Liniarskiego dobudowany współczesny budynek. Wnętrza w stylu socrealizmu, w większości zachowane.
Obiekt dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Grażyna Rogala, OT NID w Białymstoku, 10.12.2014 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: socrealistyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.60655