Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica Pustelnia św. Rozalii - Zabytek.pl

kaplica Pustelnia św. Rozalii


kaplica koniec XVIII w. Barwałd Górny

Adres
Barwałd Górny

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski

Kaplica z pustelnią jest obiektem mocno powiązanym z lokalnymi wydarzeniami historycznymi, zbudowanym z zastosowaniem indywidualnych rozwiązań architektonicznych.

Ze względu na swoje szczególne położenie zespół ma znaczne walory krajobrazowe.

Historia

Kaplica z pustelnią św. Rozalii zbudowana została prawdopodobnie na przełomie XVIII/XIX w. Istnienie obiektu potwierdza austriacki plan katastralny z 1845 r. Wzniesienie pustelni mogło być związane z grasującą w tym czasie w okolicach Barwałdu epidemią, przed którą miała chronić mieszkańców właśnie Rozalia uważana za świętą strzegącą od zarazy. Pustelnia powstała na trasie wędrówek pielgrzymów z terenów ziemi oświęcimskiej i wadowickiej do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. W okresach kiedy pielgrzymowanie było zakazane przez zaborcze władze austriackie do pustelni przybywali indywidualnie pątnicy i stąd już w zorganizowanych grupach wyruszali do pobliskiej Kalwarii, zabierając przechowywane w pustelni krzyże i rekwizyty pielgrzymkowe. W części mieszkalnej budynku przebywali stale pustelnicy, a w kaplicach odbywały się nabożeństwa dla okolicznych mieszkańców. Ostatnią pustelnicą była Zofia Owsianka, która zmarła w tym miejscu w 1978 r. Kaplica jest obecnie obiektem filialnym parafii Miłosierdzia Bożego w Barwałdzie Górnym włączonym do kultu. Zabytek znajduje się w dobrym stanie. Pustelnia remontowana była na początku XX w. (być może właśnie wtedy wyburzono ścianę pomiędzy kaplicami), w latach 60. XX w. i po 2000 r.

Opis

Kaplica z pustelnią znajduje się we wschodniej, górzystej części Barwałdu Górnego przy drodze prowadzącej przez przysiółek Puszcza i las na górze Żar (530 m n.p.m.) do Kalwarii Zebrzydowskiej. Kaplica zbudowana została z drewna z zastosowaniem konstrukcji zrębowej. Jest to obiekt na planie prostokąta, o prostopadłościennej bryle, od frontu z wydatnym, nadwieszonym podcieniem wspartym na słupach, nakryty dachem półszczytowym z dachówki ceramicznej, z sześcioboczną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną ostrosłupowym hełmem, na kalenicy. Oryginalna stolarka drzwiowa i okienna ma ozdobne okucia kowalskiej roboty. Wnętrze podzielone jest na kaplicę (pierwotnie były to dwie kaplice) i dwupomieszczeniowe mieszkanie pustelnika. Na ścianach zachowały się fragmenty polichromii z 3 ćwierci XIX w. złożonej z motywów geometrycznych i roślinnych, a deskowe stropy ozdobione są dekoracją malarską złożoną z motywów roślinnych i figuralnych (m.in. widnieje tu portret papieża Piusa IX). Najcenniejsze zabytki w kaplicy to dwa duże obrazy barokowe z 1746 r., „Hołd Trzech Króli” i „Narodzenie Chrystusa”. Do wyposażenia należą też m.in. dwa drewniane, eklektyczne ołtarze z obrazami Matki Boskiej i św. Rozalii oraz liczne obrazy i litografie z XIX i 1. poł. XX w. Wyposażenie części mieszkalnej budynku stanowią proste, drewniane meble z XX w. Naprzeciwko kaplicy usytuowany jest kamienny posąg Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej ustawiony na kolumnie, z herbem Leliwa, inicjałami Adama Gołuchowskiego, właściciela Barwałdu Górnego w 1. poł. XVIII w. i datą „1745” na postumencie.

Zabytek dostępny.

Oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 31.10.2014 r.

Rodzaj: kaplica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.215219, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.369232