Usytuowanie i opis

Usytuowanie zabytku:

Grodzisko zlokalizowane jest po pn. stronie drogi gruntowej, zwanej w tradycji lokalnej Grzeboszowicka Droga. Prowadziła ona przez las z Balcarzowic do przysiółka Grzeboszowice. Położone ono jest na skraju lasu, około 1750 m na zach. od centrum Balcarzowic.

Opis stanowiska:

Grodzisko ma kształt owalu. Stożek o czworobocznej podstawie z zaokrąglonymi narożami otoczony jest płytką fosą i wałem (obecnie mało czytelnym). Cały obiekt ma średnicę ok. 37-38 m: w tym wał ok. 4-6 m, fosa ok. 2-3 m i stożek ok 26-27 metrów. Wysokość stożka wynosi ok. 3-4 m, głębokość fosy ok. 1-1,5 m, a wysokość wału 0,5-1 metra. Obiekt porośnięty jest drzewami. Czytelnie rysuje się w terenie. Grodzisko do sierpnia 2008 r. było bardzo dobrze zachowane. Stare dęby chroniły obiekt. W 2008 r. trąba powietrzna częściowo przewróciła drzewa Lasu Balcarzowickiego, w tym jedno na grodzisku. Inspekcja konserwatorska ustaliła, że obiekt nie został zniszczony, jedynie korzenie wyrwanego drzewa naruszyły warstwę gleby leśnej.

Historia

Badania sondażowe pozwalają na określenie chronologii obiektu na okres późnego średniowiecza (od końca XIII w. do XV w.).

Stan i wyniki badań

Grodzisko było badane powierzchniowo w okresie międzywojennym m.in. przez M. Hellmicha, a badania sondażowe w 1957 r. wykonali J. Kaźmierczyk i F. Lachowicz. Znaleźli oni na majdanie kilka fragmentów naczyń cienkościennych i obtaczanych. W 1972 r. kolejny sondaż wykonał E. Tomczak. Znalazł grudki polepy w warstwie kulturowej. W 2002 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko w Balcarzowicach zlokalizowane jest w obszarze, który w średniowieczu porośnięty był lasem, przez który przebiegały lokalne szlaki m.in. do Strzelec Opolskich, Góry św. Anny, Toszka. Grodzisko mogło pełnić funkcję strażniczą. Obiekt znany był w literaturze i archiwum jako zlokalizowany we wsi Sieroniowice.

Grodzisko położone jest na gruntach Lasów Państwowych. Zlokalizowane jest na skraju lasu, przy tzw. Grzeboszowickiej Drodze. W tradycji lokalnej określane było nazwa „Alte Schanze”. Do grodziska można dojść drogą polną: na wsch. od szosy prowadzącej do autostrady A4.

Oprac. Krzysztof Spychała, 11.12.2014 r.