Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Matki Boskiej - Zabytek.pl

cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Matki Boskiej


cerkiew koniec XVIII w. Babice

Adres
Babice

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. przemyski, gm. Krzywcza

Zespół cerkiewny w Babicach jest integralnym elementem krajobrazu kulturowego miasteczka.Cerkiew reprezentuje nieliczną już dzisiaj grupę budowli sakralnych, w których zrezygnowano z zastosowania typowego dla cerkwi układu trójdzielnego na rzecz układu jednoprzestrzennego.

Wzniesiona równocześnie z cerkwią wolnostojąca dzwonnica wyróżnia się na tle innych zachowanych tego typu drewnianych obiektów budowanych przy cerkwiach wprowadzeniem pozornej izbicy, częściej spotykanej w budownictwie kręgu łacińskiego.

Historia

Wcześniejsza cerkiew wzmiankowana w 1593 r. znajdowała się w innym miejscu - na przedmieściu zwanym Posada Babicka. Obecną cerkiew i dzwonnicę wzniesiono w 1840 r. (wg. innych danych wzniesiona została w 1839 r. przez cieślę Kozubala spod Krosna). W 1888 r. cerkiew była remontowana. W tymże roku wykonano we wnętrzu polichromię oraz - prawdopodobnie ikonostas (a na pewno zakupiono ikony do ikonostasu). W 1924 r. dachy pokryto blachą. Po II wojnie światowej cerkiew pozostawała opuszczona. W l. 1991-1992 dokonano doraźnego remontu zabezpieczającego dzwonnicy i cerkwi.

Opis

Zespół cerkiewny usytuowany jest w centrum wsi, ok. 100 m na pd.-zach. od rynku tego dawnego miasteczka, na krawędzi skarpy, bardzo stromo opadającej w kierunku zach. oraz nieco bardziej łagodnie w kierunku pd., w stronę pobliskiego koryta Sanu. Zespół otoczony jest grupą drzew. Obok cerkwi, od zach. usytuowana jest wolnostojąca dzwonnica. W niewielkiej odległości na wsch. od zespołu znajduje się grupa zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Cerkiew jest skierowana prezbiterium na pd.

Cerkiew jest budowlą jednoprzestrzenną, na planie prostokąta z trójbocznym prezbiterium niewyodrębnionym w bryle. Od zach. do korpusu dostawiona jest niewielka kruchta na planie prostokąta. Bryła obiektu jest zwarta, z niezbyt wysokim dwuspadowym dachem, nad trójbocznym prezbiterium opadającym trzema połaciami. Znacznie niższa kruchta nakryta jest daszkiem dwuspadowym. Na ścianie pn. korpusu (w części odpowiadającej nawie) ślady po zakrystii. W środkowej części dachu nawy pozostałości ośmiobocznej wieżyczki na sygnaturkę. Cerkiew posadowiona była na kamiennej podmurówce (częściowo zachowanej). Ściany cerkwi zostały wzniesione z drewna w konstrukcji zrębowej, kruchta o konstrukcji słupowo-ramowej. Pd. ściana usztywniona została trzema lisicami. Więźba dachowa konstrukcji krokwiowo-płatwiowej. Otwory okienne są prostokątne. Ściany cerkwi oszalowano deskami w pionie z listwowaniem. We wnętrzu zachowały się fragmenty ściany ikonostasowej dzielącej przestrzeń na nawę i prezbiterium. W części nawowej wprowadzone zostały trzy pary słupów podtrzymujących konstrukcję płaskiego stopu i dzielących/organizujących przestrzeń nawy, tworząc boczne pseudonawy. Strop w tych pseudonawach jest nieco obniżony. Wzdłuż zach. ściany nawy znajduje się prosty chór muzyczny z pełną balustradą z desek wsparty na dwóch słupach. Na ścianach i stropie zachowała się polichromia architektoniczno-ornamentalna. Wyposażenie wnętrza zachowało się w cerkwi szczątkowo (prestoł, tabernakulum). Część wyposażenia znajduje się w Muzeum-Zamku w Łańcucie.

Wolnostojąca drewniana dzwonnica zbudowana została na rzucie kwadratu. Jest to budowla dwukondygnacjowa, nakryta dachem namiotowym. Górną kondygnację stanowi pozorna izbica z parą otworów głosowych w każdej elewacji. Dzwonnica wzniesiona została w konstrukcji słupowej na podmurówce kamiennej. Ściany dolnej kondygnacji tworzy pionowy szalunek z listwowaniem. Pseudoizbica także oszalowana w pionie, ale bez listwowania. Dach namiotowy jest pokryty gontem.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Ryszard Kwolek, OT NID w Rzeszowie, 20-07-2015 r.

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.13035, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.198777