Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół d. Oficerskiego Yacht Clubu Rzeczypospolitej Polskiej - Zabytek.pl

zespół d. Oficerskiego Yacht Clubu Rzeczypospolitej Polskiej


budynek użyteczności publicznej 1934 - 1936 Augustów

Adres
Augustów

Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. augustowski, gm. Augustów (gm. miejska)

Jedyny obiekt turystyczny w tej części kraju, powstały w latach 30.XX w.w nurcie tzw.

architektury okrętowej. Wybitny w przykład architektury modernistycznej. Wyjątkowa wartość historyczna ze względu na jego twórcę - arch. Juliusza Nagórskiego.

Historia

W 1934 r. podjęto decyzję o budowie nad jeziorem Białym Oficerskiego Yacht Clubu wg projektu arch. Juliusza Nagórskiego. W błyskawicznym tempie - od 20 sierpnia do 20 listopada 1934 r. 400 robotników z grodzieńskiej firmy H. Prudowskiego, pod nadzorem inż. Stanisława Domaszewskiego, wzniosło obiekty w stanie surowym. Lokalna prasa w 1934 r. pisała: „zużyto cegieł 1600000 sztuk, cementu 650 ton, belek żelaznych 55000 kg, wapna 90 ton oraz spore ilości kamienia, piasku i drewna”.  Baseny portowe wykopali saperzy, pobudowano port na tabor wioślarski, nabrzeże obudowano pomostami. Wydrążono studnię artezyjską. 7 lipca 1935 r. oddano do użytku i podniesiono banderę w wytwornym ośrodku wczasowym. Obiekt użytkowany był podczas II wojny światowej przez okupantów sowieckiego i niemieckiego jako szpital, dom sanatoryjny, baza wojskowa. Rozbudowany po 1945 r. oraz w latach 80. XX w. Od 1999 r. jest własnością prywatną.

Opis

Zespół d. Oficerskiego Yacht Clubu to: budynek główny, drewniana portiernia, budynek przystani usytuowany po drugiej stronie zatoki oraz otaczający całość park leśny. Zlokalizowany jest na półwyspie nad jeziorem Białym w pn.-wsch. części miasta. Od pd.-zach. półwysep przecina linia kolejowa. Nieregularna linia brzegowa i urozmaicona rzeźba terenu stanowią wyjątkowe walory krajobrazowe, w które wkomponowano znakomite rozwiązanie architektoniczne. Poszczególne elementy funkcjonalne zespołu połączone są ścieżkami skomunikowanymi z asfaltową drogą dojazdową, łączącą półwysep z miastem. Głównym elementem zespołu, dominantą architektoniczną, jest budynek Yacht Clubu o kształtach kubicznych, opływowej sylwecie - nasuwa skojarzenia z tzw. białą lub okrętową architekturą. Gmach na planie nieregularnego wieloboku o rozczłonkowanym obrysie. Bryła zestawiona z trzech członów, 3 i 4-kondygnacyjna, liczne ryzality w elewacjach, balkony i tarasy. W części środkowej czworoboczna wieża (pierwotnie w jej szczycie umieszczony był olbrzymi bak na wodę). Od strony pd. przylega do niego hangar na sprzęt pływający oraz basen portowy. Budynek otoczony kompozycją wysokiej zieleni (tuje, wierzby, klony, leszczyna) oraz niskich, strzyżonych żywopłotów, park leśny z przewagą sosny. W pn.-zach. części półwyspu ulokowano zaplecze techniczne wzniesione w latach 70. i 80. XX wieku. Równie ważnym elementem zespołu jest przystań wioślarska, położona w zatoce nieopodal półwyspu. Na planie prostokąta z szerokimi i płytkimi aneksami, parterowa, z małą, prostopadłościenną nadbudówką przykrytą płaskim dachem. Od strony jeziora znajdują się drewniane pomosty do mocowania łodzi. Wnętrza obiektów pierwotnie utrzymane były w modernistycznej, ascetycznej formie, nawiązującej w detalu do wyposażenia okrętów (m.in. poręcze schodów, okucia okienne i drzwiowe, dębowe okładziny klatek schodowych).

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

oprac. Iwona Górska, OT NID w Białymstoku, 12.10.2014 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_ZE.15870, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_ZE.13234