Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy - Zabytek.pl

zdjęcie wiodące kolekcji Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy

Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy


2

Na mocy pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią (1618-1648), cesarz Ferdynand III został zobowiązany do wyrażenia zgody na budowę przez ewangelików w swoich śląskich księstwach dziedzicznych w Głogowie, Jaworze i Świdnicy po jednym kościele.

Ustalenia traktatu pokojowego oznaczały faktyczną likwidację organizacji Kościoła ewangelickiego na terytoriach bezpośrednio zależnych od cesarza. Ewangelicy, którzy stanowili na tym obszarze większość ludności, zostali pozbawieni dotychczasowej wolności religijnej i utracili niemal wszystkie swe świątynie. Jedynie dzięki interwencji dyplomacji szwedzkiej dopuszczono możliwość budowy trzech świątyń.

Wydane po długich i kosztownych staraniach cesarskie pozwolenia narzucały wyjątkowo surowe warunki takie jak: lokalizacja poza granicami miasta na terenie ściśle wyznaczonym przez urzędników cesarskich, użycie jako materiału drewna i gliny, budowa w ciągu roku, zakaz wznoszenia wieży. Architekt i inżynier Albrecht von Säbisch musiał te warunki pogodzić z oczekiwaniami bardzo licznej społeczności ewangelików, dla której miały być to jedyne świątynie. Wykorzystując tradycyjne materiały i techniki budowlane stworzył budowle, w których osiągnięto granice ówczesnych możliwości technicznych. Wynikające z wielowiekowej tradycji budownictwa szkieletowego umiejętności zawodowe cieśli pozwoliły z nietrwałych materiałów stworzyć konstrukcje, które przetrwały wieki. Kościół Ducha Świętego w Jaworze wybudowano w l. 1654-55 jako trójnawową bazylikę na planie prostokąta i zredukowanym, trójbocznym prezbiterium. Kościół Trójcy Świętej w Świdnicy wybudowano w l. 1656-57 jako trójnawową bazylikę na planie krzyża greckiego. Trzeci z dopuszczonych ustaleniami pokoju westfalskiego kościołów Pokoju, został wybudowany w 1652 r. w Głogowie, jednak spłonął sto lat później.

W obu kościołach wnętrza naw bocznych wypełniły wielokondygnacyjne loże, które mieściły do 7 tysięcy wiernych. Powstały z czasem bogaty wystrój jest przykładem współżycia sztuki baroku i teologii luterańskiej oraz ukazuje ówczesną hierarchię społeczną.

Ze względu na techniczne skomplikowanie konstrukcji i jej wielkość kościoły Pokoju pozostały budowlami pionierskimi, które nie były naśladowane. Są największymi barokowymi budynkami sakralnymi w Europie wzniesionymi w konstrukcji szkieletowej.

Ewangelickie kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy zostały 13 grudnia 2001 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Przedstawione informacje pochodzą z deklaracji unikatowej wartości obu świątyń.