Historia obiektu

Kościół wzniesiono w l. 1694-99 z fundacji Michała Potockiego, wojewody wołyńskiego, staraniem księdza Jana Jaroszewskiego, zapewne wg planów Tylmana z Gameren. W 1721 r. kościół jeszcze nie był ukończony a już w 1762 popadł w ruinę, w 1788 sklepienia groziły zawaleniem. W latach 1788-92 prawdopodobnie przebudowano nawy boczne, zacierając ich wcześniejszy układ połączonych ze sobą kaplic, i częściowo, na nowo zasklepiono. Kościół trawiły pożary w l. 1817 i 1829 oraz w 1944 w czasie działań wojennych. Świątynię remontowano w l. 1824-29, 1878-79 i 1888. W 1933 r. ściągnięto mury ankrami, naprawiono sklepienia i otynkowano z zewnątrz, w 1945 r. naprawiono zniszczenia wojenne. Kolejny remont przeprowadzono w 1974 r. W pocz. XXI w. prowadzono prace konserwatorskie przy wyposażeniu kościoła.

Opis obiektu

Kościół położony jest na niewielkim wzniesieniu, we wsch. części układu miasta lokacyjnego, w pobliżu rynku. Jego obejście przylega do głównej ulicy w mieście prowadzącej do Tarnowa i Rzeszowa, otoczone jest murem, w którego południową kurtynę wbudowano dzwonnicę. Świątynię orientowaną, późnobarokową, wzniesiono jako trzynawową, o układzie bazylikowym, z trzyprzęsłową nawą główną i węższym, dwuprzęsłowym prezbiterium, do którego przylega od pd. zakrystia ze skarbczykiem od pn. kruchta.  Prostopadłościenną nawę przykrywa dach dwuspadowy, podobnie jak prezbiterium, z akcentem w postaci ażurowej wieżyczki na sygnaturkę, zwieńczonej cebulastym hełmem; nad nawami zadaszenia pulpitowe, nad zakrystią i kruchtą dwupołaciowe. Świątynię wymurowano z cegły i kamienia, o ścianach obustronnie tynkowanych, połacie dachowe pokryto blachą miedzianą. Fasadę zaprojektowano jako pięcioosiową, z wydzieloną trójosiową, dwukondygnacyjną partią środkową, podzieloną zdwojonymi pilastrami toskańskimi dźwigającymi pełne belkowanie w każdej kondygnacji, ze szczytem wklęsło-wypukłym. Skrajne pola fasady zwieńczono niepełnym belkowaniem a zadaszenia przesłonięto spływami. Okna w fasadzie, o kształcie wydłużonego prostokąta zakończono od góry łukiem pełnym, jedynie duży otwór na osi nawy łukiem odcinkowym. Wejście podkreśla marmurowy portal z herbem fundatorów Pilawa. W dłuższych elewacjach, w nawie głównej i prezbiterium, rozmieszczono prostokątne okna zamknięte łukiem odcinkowym, ponad którymi rozlokowano kluczowe otwory strzelnicze; w nawach bocznych okna o podobnym kształcie oraz niskie, w kształcie półkola. Wnętrze nawy przykryto sklepieniem kolebkowym z lunetami, na gurtach; prezbiterium sklepieniem kolebkowym na gurtach; nawy boczne kapą czeską; w zakrystii i skarbcu założono sklepienie krzyżowe. Ściany nawy głównej i prezbiterium podzielone są pilastrami kompozytowymi podtrzymującymi pełne belkowanie. We wnętrzu znajduje się wyposażenie ujednolicone stylistycznie, barokowe.

Dostępność dla zwiedzających: Budynek dostępny.

Autor noty: Barbara Potera, OT NID Rzeszów, 27-03-2017 r.